سندروم پای بیقرار چیست؟
سندروم پای بیقرار که به اختصار به آن RLS نیز می‌گویند، یک بیماری مربوط به مغز و اعصاب است که باعث می‌شود پا میل شدیدی به حرکت کردن پیدا کند. این میل به حرکت دادن به پا به صورت ارادی نیست و به صورت خودکار اتفاق می‌افتد. همچنین زمانی که شما دچار این بیماری می‌شوید اختیاری بر روی کنترل پای خود ندارید و زمانی که پاهای شما حرکت می‌کند نمی‌تواند مقاومت کنید و آن را نگه دارید.
پریدن پاها به علت سندروم پای بیقرار معمولا در زمانی که در حال استراحت هستید بیشتر شایع است. این بیماری میتواند باعث ناراحتی و یا درد شود، همچنین سندروم پای بیقرار توانایی شما برای استراحت یا به خواب رفتن را مختل می‌کند.
انواع سندرم پای بیقرار
این سندروم دو نوع مختلف دارد:
- سندروم زودهنگام
سندروم زودهنگام پای بیقرار به سندرومی گفته می‌شود که قبل از ۴۵ سالگی تشخیص داده شود. این بیماری معمولا به دلیل ژنتیک رخ میدهد. این یعنی قبل از شما یکی از اعصای خانواده دچار این بیماری بوده‌اند. سرعت پیشرفت بیماری در این وضعیت کند است و علائم آن به آرامی بیشتر می‌شود.
- سندروم دیرهنگام
سندروم دیرهنگام نیز به بیماری گفته می‌شود که بعد از ۴۵ سالگی اتفاق می‌افتد. این نوع از سندروم به دلیل دیر اتفاق افتادن سرعت پیشرفت بالایی نیز دارد.
علائم سندرم پای بیقرار
علائمی که به دلیل سندرم پاهای بیقرار اتفاق می‌افتد به راحتی قابل مشاهده هستند و به وسیله همین علائم می‌توانید بیماری را تشخیص دهید. برخی از علائم سندرم پای بیقرار عبارتند از:
- احساسات ناخوشایند در پاها
- لرزش پاها
- تکان دادن پاها در عصر و هنگام خواب
علائم سندرم پای بیقرار میتواند خواب و استراحت شما را تحت تاثیر قرار دهد. این میتواند باعث برخی از مشکلات شود که شامل موارد زیر می‌شود:
- مشکل در به خواب رفتن یا خواب ماندن
- خستگی یا خواب آلودگی در طول روز
- تغییر رفتار یا خلق و خو
- مشکل در به خاطر سپردن چیزها
- افسردگی یا اضطراب
علت سندرم پای بیقرار چیست؟
علت سندرم پای بیقرار هنوز به طور قطع مشخص نیست اما محققان برخی عوامل را برای اینکه چرا این بیماری رخ میدهد مشص کرده اند. در ادامه علل سندرم پای بیقرار را بررسی می‌کنیم.
عدم تعادل شیمیایی در مغز
سطح دوپامین، یک ماده شیمیایی مهم در مغز که مسئول کنترل حرکات عضلات است، در سندروم پای بیقرار نقش کلیدی ایفا می‌کند. دوپامین سیگنال‌های حرکتی را از مغز به عضلات ارسال می‌کند و عدم تعادل در تولید یا پردازش این ماده میتواند منجر به اختلال در کنترل حرکتی و ایجاد حرکات ناخواسته شود. سندروم پای بیقرار با بیماری پارکینسون، که آن نیز به کاهش سطح دوپامین مرتبط است، شباهت‌هایی دارد و برخی از داروهایی که برای درمان پارکینسون استفاده می‌شوند، در کاهش علائم RLS مؤثر هستند.
عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان میدهد که سندروم پای بیقرار میتواند در خانواده‌ها به ارث برسد و در واقع، حدود ۵۰ درصد از افراد مبتلا به این سندروم سابقه خانوادگی دارند. در مواردی که این سندروم از سنین جوانی (قبل از ۴۵ سالگی) شروع می‌شود، احتمال وجود عوامل ژنتیکی بیشتر است. چندین ژن با این اختلال مرتبط شناخته شده‌اند، که اختلال در عملکرد آن‌ها میتواند در بروز RLS نقش داشته باشد.
کمبود آهن
سطح پایین آهن میتواند باعث کاهش سطح دوپامین شود، چرا که آهن نقش مهمی در تولید و تنظیم دوپامین دارد. کمبود آهن، حتی در صورتی که منجر به کم‌خونی نشود، میتواند به بروز یا تشدید علائم سندروم پای بیقرار منجر شود. بنابراین در صورتی که هنوز با این بیماری مواجه نشدید و کمبود آهن نیز دارید با خرید قرص آهن این کمبود را در بدن خود جبران کنید و از این بیماری پیشگیری کنید.
بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط پزشکی
سندروم پای بیقرار ممکن است در نتیجه برخی شرایط پزشکی بروز کند. این نوع از سندروم را به عنوان سندروم پاهای بیقرار ثانویه می‌شناسند. بیماری‌ها و شرایط زیر می‌توانند احتمال ابتلا به سندروم پای بیقرار را افزایش دهند:
- کم خونی
- دیابت
- بیماری کلیوی
- نوروپاتی محیطی
- اعتیاد به مواد مخدر
بارداری
تغییرات هورمونی، به خصوص در دوران بارداری، میتواند خطر بروز سندروم پای بیقرار را افزایش دهد. تقریبا یک چهارم زنان باردار، به ویژه در سه ماهه سوم، علائم RLS را تجربه می‌کنند. این علائم معمولا پس از زایمان کاهش می‌یابند. تحقیقات نشان میدهد که افزایش سطح استروژن و دیگر تغییرات هورمونی ممکن است با تحریک سیستم عصبی مرکزی و عدم تعادل دوپامین مرتبط باشد.
مصرف برخی داروها
برخی داروها می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید علائم سندروم پای بیقرار شوند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتی هیستامین‌ها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد تهوع
محرک‌های سندرم پای بیقرار
محرک‌های سندرم پای بیقرار به عواملی گفته می‌شود که باعث بدتر شدن بیماری و بیشتر شدن علائم این بیماری مانند پریدن پا می‌شود. برخی از این محرک‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- الکل
- کافئین
- نیکوتین
- برخی از داروهای خاص
- استرس
نحوه تشخیص سندرم پای بیقرار
تشخیص سندرم پای بیقرار توسط خودتان در خانه میتواند به سادگی انجام شود. با مشاهده علائم این بیماری می‌توانید متوجه شوید که دچار سندرم پای بیقرار شده اید. بعد از آن برای تشخیص دقیق و قطعی باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه فیزیکی شخص میتواند این بیماری را تشخیص دهد. پزشک بر اساس علائم و وضعیت پزشکی که به او می‌دهید، میتواند بیماری شما را تشخیص دهد.
تسخیص این بیماری در کودکان میتواند کمی سخت‌تر باشد، زیرا کودکان به راحتی متوجه علائم بیماری خود نمی‌شوند و در شرح آن ممکن است مشکل داشته باشند؛ همچنین علائم این بیماری در کودکان به دلیل مشابه بودن با ADHD، ممکن است با این وضعیت اشتباه گرفته شود.
آیا سندروم پای بیقرار قابل درمان است؟
درمان‌هایی که برای سندروم پای بیقرار وجود دارد بر روی کاهش علائم تمرکز دارد. روشی برای درمان این بیماری به صورت کامل وجود ندارد اما میتواند علائم آن را تا حد امکان کنترل کرد. برخی از داروها می‌توانند به تسکین علائم سندروم پای بیقرار شما کمک کنند. برخی از این مکمل‌ها و داروها عبارتند از:
- مکمل‌های آهن
- داروهای ضد تشنج
- آگونیست‌های دوپامین
برخی از داروها مانند بنزودیازپین‌ها (قرص کلونازپام) و خواب آورها (داروی زولپیدم) ممکن است در موارد شدید در صورت بی‌اثر بودن سایر اشکال درمان به بیمار کمک کنند. عوارض جانبی این داروها ممکن است مضر باشد و منجر به وابستگی به دارو شود. بنابراین قبل از مصرف هر دارویی باید به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بهترین درمان را به شما پیشنهاد دهد.
اگر علائم شما خفیف هستند با برخی از روش‌های خانگی می‌توانید علائم این بیماری را کاهش دهید. برخی از این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:
- انجام ورزش‌های منظم، مانند ایروبیک، دوچرخه سواری یا پیاده روی
- داشتن خواب کافی
- گرفتن دوش آب گرم و گذاشتن پا در وان آب گرم
- دوری از استرس
- اجتناب از کافئین
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی سندروم پای بیقرار پرداختیم. سندروم پای بیقرار یک اختلال عصبی است که میتواند باعث اختلال در خواب و کاهش کیفیت زندگی شود. با تشخیص صحیح و مدیریت مناسب، بسیاری از افراد می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
1 دیدگاه
واقعا مطلب مفیدی بود
خیلی ممنون