آفت دهان چیست؟
آفت زخمهای کوچک و کم عمقی هستند که در مخاط دهان ایجاد میشوند. آفت دهان به صورت یک زخم دهانی سفید یا زرد با حاشیه قرمز شروع میشود. آنها معمولا بسیار کوچک هستند (کمتر از 1 میلی متر) اما ممکن است در اندازههایی بزرگتر نیز رشد کنند. شما ممکن است در زبان، لثه، سقف دهان، داخل لب یا زیر زبان خود دچار آفت شوید. این آفتها میتوانند دردناک باشند و اغلب غذا خوردن و صحبت کردن را دشوار میکنند. دو نوع آفت دهان وجود دارد:
- آفتهای ساده: ممکن است سه یا چهار بار در سال ظاهر شوند و تا یک هفته طول بکشند.
- زخم های پیچیده آفتی: این زخمها کمتر شایع هستند و بیشتر در افرادی که قبلا آن را داشتهاند رخ میدهند.
چه کسانی دچار آفت دهان میشوند؟
هر کسی ممکن است به آفت دهان مبتلا شود. اما بیشتر در نوجوانان و افراد 20 ساله دیده میشود. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آفت هستند. کارشناسان معتقدند که این مسئله میتواند به دلیل تغییرات هورمونی باشد.
علت آفت دهان چیست؟
علت دقیق آفت دهان ناشناخته باقی مانده است، با این حال طبق گفته محققان ترکیبی از عوامل به شیوع این بیماری کمک میکنند. محرکهای احتمالی برای ایجاد آفت دهان عبارتند از:
- آسیب جزئی به دهان در اثر کار دندانپزشکی، مسواک زدن بیش از حد، حوادث ورزشی یا گاز گرفتن تصادفی گونه
- خمیر دندانها و دهان شویههای حاوی سدیم لوریل سولفات
- حساسیتهای غذایی، به ویژه به شکلات، قهوه، توت فرنگی، تخم مرغ، آجیل، پنیر و غذاهای تند یا اسیدی
- رژیم غذایی فاقد ویتامین B12، روی، فولات (اسید فولیک) یا آهن
- پاسخ آلرژیک به باکتریهای خاص در دهان شما
- هلیکوباکتر پیلوری، همان باکتری که باعث زخم معده میشود.
- تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی
- استرس عاطفی
آفت دهان ممکن است به دلیل شرایط و بیماریهای خاصی مانند:
- بیماری سلیاک، یک اختلال رودهای جدی ناشی از حساسیت به گلوتن، پروتئینی که در بیشتر غلات وجود دارد.
- بیماریهای التهابی روده، مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- بیماری بهجت، یک اختلال نادر که باعث التهاب در سراسر بدن از جمله دهان میشود.
- سیستم ایمنی معیوب که به جای پاتوژنها مانند ویروسها و باکتریها به سلولهای سالم دهان شما حمله میکند.
- ویروس ایدز که سیستم ایمنی را سرکوب می کند.
بر خلاف تبخال، آفت با عفونت ویروس تبخال همراه نیست. به یاد داشته باشید که آفتها مسری نیستند. پزشک با معاینه فیزیکی میتواند آفت دهان را تشخیص دهد. گاهی ممکن است آزمایش خون را نیز توصیه کنند تا ببینند آیا کمبود ویتامین دارید یا بیماری دیگری باعث ایجاد زخم و آفت شده است.
علائم آفت دهان چیست؟
بیشتر آفتها گرد یا بیضی شکل با مرکز سفید یا زرد و حاشیه قرمز هستند. آنها در داخل دهان شما روی یا زیر زبان، داخل گونهها یا لبها، در پایه لثهها یا روی کام نرم شما تشکیل میشوند. ممکن است یک یا دو روز قبل از ظاهر شدن واقعی زخمها متوجه احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش شوید. انواع مختلفی از آفت دهان وجود دارد، از جمله زخمهای جزئی، بزرگ و هرپتی فرم.
- زخمهای جزئی: این نوع زخمها شایعترین نوع هستند. این زخمها کوچک، بیضی شکل با لبه قرمز هستند و بدون ایجاد اسکار در عرض یک تا دو هفته بهبود مییابند.
- آفت دهانی بزرگ: این آفتها شیوع کمتری دارند و بزرگتر و عمیقتر از زخمهای جزئی هستند. این زخمها معمولا گرد و با حاشیههای مشخص هستند، اما ممکن است زمانی که بسیار بزرگ هستند لبههای نامنظم داشته باشند. آنها میتوانند به شدت دردناک باشند و ممکن است تا شش هفته طول بکشد تا بهبود یابند و جای زخمهای گستردهای را به جای میگذارند.
- زخمهای هرپتی فرم: زخمهای آفتی هرپتیفرم غیرمعمول هستند و معمولا در اواخر سالهای زندگی ایجاد میشوند، اما ناشی از عفونت ویروس تبخال نیستند. این آفتها دارای اندازه دقیق و لبههای نامنظم هستند و بدون ایجاد جای زخم در عرض یک تا دو هفته بهبود مییابند.
عوامل خطر
هر کسی ممکن است به آفت مبتلا شود. اما این بیماری بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان جوان رخ میدهد و در زنان شایعتر است. اغلب افراد مبتلا به زخمهای آفتهای عودکننده دارای سابقه خانوادگی این اختلال هستند. این مسئله ممکن است به دلیل وراثت یا یک عامل مشترک در محیط، مانند برخی غذاها یا مواد حساسیتزا باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید:
- زخمهای بزرگ غیر معمول
- زخمهای عودکننده، با زخمهای جدید قبل از بهبودی زخمهای قدیمی یا شیوع مکرر
- زخمهای مداوم، دو هفته یا بیشتر
- زخمهایی که به داخل لبها کشیده میشوند.
- مشکل شدید در خوردن یا نوشیدن
- تب بالا همراه با آفت
سخن پایانی
آفتها میتوانند تحریککننده باشند و مطمئنا ناخوشایند هستند، اما خطرناک نیستند. بر خلاف تبخال، آفت ناشی از عفونت نیست و نمیتواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند. بیشتر مردم با استفاده از درمانهای بدون نسخه برای آفت دهان تسکین پیدا میکنند. اما اگر علائم شما پس از امتحان این محصولات بهبود نیافت، باید به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید از شر آفت دهان خلاص شوید و به زندگی عادی بازگردید.