تنبلی چشم چیست؟
تنبلی چشم که به آن آمبلیوپی نیز میگویند، یکی از انواع بیماریهای چشمی است که باعث میشود دید واضح چشمان شما دچار مشکل شود. این بیماری به طور معمول در کودکی و یا نوجوانی رخ میدهد و در صورت عدم درمان به مرور زمان بدتر میشود. زمانی که کودکی دچار تنبلی چشم میشود یکی از چشمان او دچار تاری دید میشود و چشم دیگر کودک به صورت واضح میبیند.
در این شرایط مغز، چشمی که تار میبیند را نادیده میگیرد و از چشم سالم برای دیدن استفاده میکند. به دلیل اینکه مغز در طول این بیماری برای دید بهتر به چشم سالم متکیتر است و از چشمی که دچار تنبلی شده کمتر استفاده میکند، به مرور زمان چشم کودک ضعیفتر میشود.
علائم تنبلی چشم
تشخیص تنبلی چشم در کودکان به راحتی نیست و شما تنها زمانی میتوانید این بیماری را تشخیص دهید که به چشم پزشک مراجعه کنید؛ بنابراین مهم است که برای تشخیص زود هنگام به صورت دورهای به چشم پزشک مراجعه کنید. زمانی که یک کودک دچار آمبلیوپی میشود، احتمالا تغییراتی در نحوه تعامل با اشیا و فضای اطراف خود دارد. برخی از این تغییرات شامل:
- حین راه رفتن به اشیا برخورد کند.
- یکی از چشمان خود را ببندد یا زیاد چشمک بزند.
- اغلب سرش را به یک طرف خم میکند.
- افتادگی پلک پیدا میکند.
علل آمبلیوپی (تنبلی چشم)
هر دلیلی که باعث شود یکی از چشمان کودک کمتر از چشم دیگر ببیند یا فعالیت کند میتواند منجر به آمبلیوپی شود. شایعترین علت تنبلی چشم، عدم تعادل در عضلاتی است که در چشمها قرار دارند. عدم تعادل در عضلات چشمی باعث میشود یکی از چشمها کمتر فعالیت کند و در نتیجه دچار تاری دید یا تنبلی چشم شود. عیوب انکساری، دلایل دیگری است که میتواند منجر به آمبلیوپی شود. برخی از عیوب انکساری عبارت است از:
- نزدیک بینی
- دوربینی
- آستیگماتیسم
- انحراف چشم
برخی از شرایط و بیماریهایی چشمی نی میتواند باعث کاهش عملکرد یکی از چشمان کودک شود. این بیماریها عبارتند از:
- داشتن سابقه خانوادگی در تنبلی چشم
- آب مروارید
- بیماریهای مرتبط با قرنیه
عوامل خطر آمبلیوپی
هر کودکی ممکن است دچار این بیماری شود، اما برخی از عوامل که میتواند احتمال مبتلا شدن به این بیماری را افزایش دهد شامل موارد زیر میشود:
- داشتن سابقه خانوادگی در تنبلی چشم
- تاخیر در رشد کودک
- زایمان زودرس (به دنیا آمدن قبل از هفته ۳۷ بارداری)
- داشتن وزن کم هنگام تولد (متولد شدن با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم)
جدیدترین درمان تنبلی چشم
روشهای مختلفی وجود دارد که میتوانند به درمان تنبلی چشم کمک کنند. زمانی که به پزشک مراجعه میکنید و متوجه میشوید که کودکتان دچار آمبلیوپی شده، پزشک با توجه به وضعیت چشمها بهترین درمان را توصیه میکند. در حالت کلی برای درمان آمبلیوپی پزشک تلاش میکند تا مغز را وادار کند از چشمی استفاده کند که ضعیفتر است و از چشم سالم کمتر استفاده کند. این اجبار باعث میشود تا فعالیت چشم ضعیفتر، بیشتر شود و تنبلی از بین برود. در ادامه برخی از روشهای درمان تنبلی چشم را بررسی میکنیم.
استفاده از عینک برای درمان تنبلی چشم
همانطور که گفته شد، زمانی که یکی از چشمها ضعیفتر میشود، مغز به صورت خودکار از چشم سالمتر برای داشتن دید بهتر، بیشتر کار میکشد. بنابراین زمانی که دچار آمبلیوپی شدهاید میتوانید از عینک برای اصلاح و درمان ضعیفی چشم خود استفاده کنید. معمولا شخص در کنار عینک به استفاده از سایر روشهای درمانی نیاز دارد.
استفاده از پد تنبلی چشم
در داروخانهها پدهایی وجود دارد که برای درمان تنبلی چشمها طراحی شده اند. این پدها با قرار گرفتن بر روی چشم سالم باعث میشود تا چشمی که دچار تنبلی شده فعالیت بیشتری کند و مشکل چشم کودک به مرور زمان از بین برود. برخی افراد بعد از تهیه پد تنبلی چشم به اشتباه آن را روی چشم ضعیف میگذارند تا چشم سالمتر فعالیت بیشتری کند. این کار به مرور باعث میشود چشمی که ضعیف است، به مرور زمان ضعیفتر شود.
قطرههای چشمی دارویی
استفاده از قطرههای چشمی نیز یکی دیگر از روشهای درمان تنبلی چشم است. در برخی موارد پزشک متخصص ممکن است برای درمان آمبلیوپی استفاده از قطرههای چشمی مانند قطره چشمی آتروپین را تجویز کند. قطره چشمی آتروپین، دارویی است که به صورت موقت میتواند باعث تاری دید شود. زمانی که شما این قطره را بر روی چشم سالم استفاده میکنید، مغز برای داشتن دید بهتر از چشم ضعیف شما استفاده میکند و این باعث میشود تا آمبلیوپی درمان شود. این قطرهها تاثیر موقتی دارند و برای همیشه بینایی چشم سالم کودک را تحت تاثیر قرار نمیدهند.
جراحی آمبلیوپی
در بین روشهای مختلف درمان تنبلی چشم، به ندرت نیاز به جراحی وجود دارد. در صورتی که آمبلیوپی به دلیل بیماری چشمی مانند آب مروارید و یا سایر بیماریهای چشمی دیگر باشد که بدون جراحی درمان نمیشوند، پزشک متخصص به شما انجام جراحی را توصیه میکند. در این روش ابتدا بیماری که موجب آمبلیوپی شده را درمان میکنند تا با استفاده ازسایر روشها تنبلی چشم نیز به مرور از بین برود.
تغذیه مناسب برای تنبلی چشم کودکان
داشتن تغذیه مناسب در کمک به روند بهبود بیماریهای مختلف تاثیر خیلی زیادی میتواند بگذارد. زمانی که کودک شما دچار آمبلیوپی میشود مهم است که تغذیه آن مناسب باشد و مواد غذایی مصرف کند که سلامت چشم کودک را حفظ میکند. برخی از ویتامینها و مواد مغذی ضروری برای حفظ سلامت چشم شامل موارد زیر میشود:
- ویتامینهای A، C و E
- لوتئین
- زآگزانتین
- امگا ۳
- بتا کاروتن
- روی
- فیبر و مقدار زیادی آنتی اکسیدان
این مواد مغذی را میتوان در سبزیهایی با برگهای تیره، میوهها و سبزیجات تازه، ماهی، آجیل یا دانهها و حبوبات یافت. در کنار این مواد غذایی اجتناب از قند، چربیهای ناسالم، کربوهیدراتهای ساده و غذاهای فرآوریشده میتواند کمک بزرگی به حفظ سلامت چشمها کند.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی کامل بیماری تنبلی چشم پرداختیم. این بیماری، جزو بیماریهای چشمی است که قابل درمان است اما در صورتی که زود تشخیص داده شود و درمان آن سریع انجام شود. در صورتی که این بیماری نادیده گرفته شود ممکن است شخص را با مشکلات جدیتری مواجه کند.