دیابت چیست؟
دیابت در واقع یک بیماری است که در اثر اختلال در عملکرد هورمون انسولین به وجود میآید و نوعی اختلال متاتبولیک است. انسولین مسئول رساندن قند از خون به سلولهای بدن است و این قند در حقیقت همان منبع انرژی و یا سوخت سلول است برای این که بتواند به درستی عمل کند. زمانی که فرد به دیابت مبتلا است، به این معنی است که تنظیمات چرخه انسولین به طور کلی به هم ریخته است. این اختلال 2 حالت دارد:
- یا انسولین به میزان کافی در بدن فرد تولید نشده است،
- یا اختلالات به وجود آمده موجب شده است تا بدن نتواند از انسولین تولید شده به نحو موثری استفاده کند.
از آنجایی که انسولین نقش بسیار مهمی در سوخت و ساز و تامین انرژی سلولی دارد، عدم توجه به درمان و همچنین عدم پیگیری، میتواند عواقب بسیار جدی برای فرد به همراه داشته باشد؛ عواقبی نظیر:
- آسیبهای بینایی
- آسیبهای کلیوی
- آسیب به اعصاب
انواع دیابت
این بیماری میتواند با روشهای مختلفی فرد را درگیر کند و به همین علت است که در چند گروه کلی دسته بندی شده است. در ادامه به انواع آن میپرداریم و آنها را کاملا شرح خواهیم داد.
دیابت نوع یک
این نوع از دیابت، نوعی بیماری خود ایمنی به حساب میآید. در این نوع از دیابت، سیستم ایمنی بدن به سلولهای پانکراس، دقیقا همان جایی که انسولین در آن ساخته میشود، حمله کرده و آنها را از بین میبرد. هنوز علت خاصی برای این موضوع مشخص نشده است.
دیابت نوع ۲
دیابت نوع دو، دیابتی است که نتیجه مقاومت به انسولین است. به این معنی که ترشح انسولین به میزان کافی است و سلولهای پانکراس هم سالم هستند؛ اما اختلال در نحوه عملکرد این هورمونها وجود دارد. این نقص عملکردی انسولین موجب میشود تا قند در خون تجمع پیدا کند و قند خون به میزان بسیار غیر عادی بالا رود. این نوع از دیابت، شایعترین نوع دیابت است؛ به گونهای که تقریبا 90 تا 95 درصد افراد مبتلا به دیابت، جزو این دسته هستند.
دیابت نوع 1.5
دیابت نوع 1.5 یا LADA یک بیماری خود ایمنی نهفته به شمار میآید که معمولا در بزرگسالی خود را نشان میدهد. فرایند پیشرفت این بیماری تدریجی است و از این جهت به دیابت نوع 2 بسیار شبیه است.
دیابت بارداری
همانطور که از تیتر مشخص است، این نوع دیابت مرتبط با بالا بودن قند خون در دوران بارداری است. این حالت بیشتر به این علت به وجود میآید که جفت، هورمون مسدود کننده انسولین ترشح میکند و در نتیجه فرد با دیابت بارداری درگیر خواهد شد.
پیش دیابت
حالتی است که نمیتوان گفت فرد به دیابت مبتلا است؛ اما قند خون وی به قدری بالا است که از حد نرمال خود خارج شده و یک زنگ خطر ویژه به شمار میآید. این زنگ خطر نشان دهنده این است که فرد ممکن است در صورت عدم رعایت نکات مهم و ضروری و عدم مراجعه به پزشک متخصص، در آینده به دیابت نوع 2 مبتلا شود. پیش دیابت به قدری شایع است که یک نتیجه آماری نشان داده است که در آمریکا، 1 نفر از هر 3 نفر به آن دچار هستند. البته جالب است بدانید که 80 درصد از افراد درگیر با این شرایط، اصلا از وجود آن اطلاعی ندارند.
علائم دیابت
تقریبا علائم دیابت نوع 1، 2 و 1.5 مشابه یکدیگر است و تفاوت چندان زیادی با هم ندارند. تنها در نوع 2، این علائم بسیار آهستهتر بروز میکنند. نشانههایی که توسط آنها میتوانید به وجود دیابت شک کنید:
- گرسنگیهای غیر معمول
- تشنگی بیشتر از حد نرمال
- کاهش بی دلیل وزن
- ادرار مکرر
- تاری دید
- خستگی مفرط
- زخمهایی که ترمیم نمیشوند و یا خیلی دیر ترمیم میشوند
- خشکی پوست
- دیابت نوع 2 میتواند همراه با سوزن سوزن شدن اعصاب نیز باشد
- کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت نوع یک
غالب افرادی که مبتلا به دیابت بارداری هستند، معمولا هیچ علائمی بروز نمیدهند و تنها راه تشخیص آن، آزمایش قند خون است. این آزمایش معمولا در هفته 24 یا 48 بارداری انجام میشود. به ندرت پیش میآید که این افراد نشانههایی همچون تشنگی شدید و یا ادرار مکرر را تجربه کنند.
علت ابتلا به دیابت
در این بخش به دلایل ابتلا به هر نوع از دیابت به صورت جداگانه میپردازیم.
علت ابتلا به دیابت نوع یک
هنوز دلیل قطعی برای ابتلا به دیابت نوع یک مشخص نیست؛ تنها اطلاعاتی که در دسترس است، در خصوص مکانیسم این اتفاق است. در این بیماری، سیستم ایمنی به اشتباه به سلولهای تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله میکند. محققان تا کنون 2 فرضیه را به عنوان دلیلی برای ابتلا به این بیماری مطرح کردهاند:
- ژنها و سوابق ژنتیکی
- آلوده شدن با یک ویروس
علت ابتلا به دیابت نوع دو
ابتلا به دیابت نوع 2 به چند دلیل اصلی اتفاق میافتد که عبارتاند از:
- سبک زندگی
- سوابق ژنتیکی
- چاقی و اضافه وزن؛ مخصوصا چاقیهای شکمی
علت ابتلا به دیابت نوع 1.5
همانند دیابت نوع یک، این بیماری زمانی رخ میدهد که سلولهای پانکراس توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار میگیرند. این نوع از دیابت هم دلیل چندان مشخصی ندارد و به تحقیقات بیشتری احتیاج است.
علت ابتلا به دیابت بارداری
دلیل عمده ابتلا به دیابت بارداری، تغییرات هورمونی است که به هنگام باداری رخ میدهند؛ اما عوامل دیگری همچون اضافه وزن در این دوران، میتواند احتمال ابتلا به آن را تقویت کند.
زنگ خطرهای دیابت
اما چه عواملی میتوانند احتمال درگیری و ابتلا به انواع دیابت را افزایش دهند؟
نوع بیماری | عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا |
دیابت نوع یک | داشتن خواهر، برادر و یا والدینی که با این بیماری درگیر هستند. |
دیابت نوع 2 |
|
دیابت نوع 1.5 |
|
دیابت بارداری |
|
جمع بندی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به مبحث دیابت، انوع آن، علائم و دلایلی که موجب ابتلا به آن میشوند، پرداختیم. دیابت به میزان خیلی زیادی متاثر از 2 عامل مهم ژنتیک و سبک زندگی است. در خصوص عامل اول تقریبا نمیتوان راه حل خاصی ارائه داد؛ اما مورد دوم با تغییر و اصلاح، میتواند به پیشگیری و کنترل کمک بسیار بزرگی کند. آیا شما در اطرافیان خود، افراد درگیر با این بیماری را مشاهده کردهاید؟ چند نفر از اطرافیان شما با چنین معضلی درگیر هستند؟