اسپری سالمترول

یکی از داروهای رایج و موثر در درمان آسم، اسپری سالمترول است. سالمترول یک آگونیست طولانی‌اثر بتا-۲ آدرنرژیک است که با گشاد کردن مجاری هوایی، به بهبود تنفس و کاهش علائم آسم کمک می‌کند. استفاده منظم و صحیح از این اسپری می‌تواند به کاهش دفعات حملات آسمی و بهبود کیفیت زندگی بیماران منجر شود. در این مقاله، به بررسی نقش و اهمیت اسپری سالمترول در کنترل علائم آسم و نحوه استفاده صحیح از آن خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی سالمترول

1. پودر: 50 میکروگرم در استنشاق

موارد مصرف اسپری سالمترول

اسپری سالمترول به عنوان یک درمان طولانی مدت (نگهداری) برای جلوگیری یا کاهش خس خس سینه و مشکلات تنفسی ناشی از آسم یا بیماری ریوی مداوم (بیماری انسدادی مزمن ریه-COPD، که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است) استفاده می‌شود. فقط در صورتی که علائم آسم شما با سایر داروهای آسم (مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی) کنترل نشود، باید طولانی مدت استفاده شود. همچنین برای جلوگیری از آسم ناشی از ورزش (برونکواسپاسم) دارای کاربرد است.

سالمترول با شل کردن ماهیچه‌های اطراف راه‌های هوایی عمل می‌کند تا باز شوند و شما راحت‌تر نفس بکشید. این دارو فورا مؤثر نیست و نباید برای حملات ناگهانی مشکلات تنفسی استفاده شود. در حین مصرف این دارو، پزشک شما باید یک داروی تسکین دهنده سریع (مانند آلبوترول) را برای حملات ناگهانی تنگی نفس یا آسم تجویز کند. همیشه باید یک استنشاق سریع همراه خود داشته باشید. این دارو باید همراه با سایر داروها مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی طولانی اثر استفاده شود. با این حال، نباید با سایر آگونیست‌های بتا استنشاقی طولانی‌اثر (مانند فورموترول، ترکیبی سالمترول/فلوتیکازون) استفاده شود، زیرا ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی سالمترول

مکانیسم عمل اسپری سالمترول آگونیست بتا 2 طولانی اثر؛ اثر بر روی گیرنده‌های بتا 2 باعث شل شدن ماهیچه صاف برونش با تأثیر کمی بر ضربان قلب می‌شود. شروع اثر دارو در 30-48 دقیقه (آسم) در مدت زمان 12 ساعت می‌باشد. حذف در نیمه عمر 5.5 ساعت و دفع از طریق مدفوع (60%) و ادرار (25%) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف اسپری سالمترول

اسپری سالمترول را طبق دستور پزشک از طریق دهان معمولا دو بار در روز (صبح و عصر، با فاصله 12 ساعت) استنشاق کنید. اگر همزمان از سایر استنشاق‌ها استفاده می‌کنید، حداقل 1 دقیقه بین مصرف هر دارو صبر کنید. دوز بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان است. از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. دارو را بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید یا بیش از یک یا دو بار در روز از استنشاق استفاده نکنید، زیرا ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع یا دوز مصرفی خود را تغییر ندهید.

زمان مصرف اسپری سالمترول

قبل از مصرف اسپری سالمترول، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. اگر در یک برنامه روزانه منظم (مانند 4 بار در روز) از یک استنشاق سریع تسکین دهنده استفاده کرده‌اید، باید این برنامه را متوقف کنید و فقط در صورت نیاز برای تنگی نفس یا آسم ناگهانی از آن استفاده کنید. اگر فقط گهگاه از این دارو برای جلوگیری از آسم ناشی از ورزش (برونکواسپاسم) استفاده می‌کنید، حداقل 30 دقیقه قبل از ورزش از آن استفاده کنید و حداقل تا 12 ساعت از دوز دیگر استفاده نکنید.

نحوه مصرف اسپری سالمترول

1. اسپری سالمترول به عنوان درمان اضافی برای بیمارانی که در حال حاضر از کورتیکواستروئید استنشاقی (ICS) استفاده می‌کنند، اما به اندازه کافی کنترل نمی‌شوند، تجویز شود. اما برای بیمارانی که آسم آن‌ها به اندازه کافی با دوز کم یا متوسط ​​ICS کنترل می‌شود، مناسب نیست.
2. ایمنی و اثربخشی این دارو در کودکان زیر 4 سال ثابت نشده است. با این حال، دوز مصرفی برای افراد بالای 4 سال، 1 استنشاق (50 میکروگرم) دو بار در روز است.
3. برای بیماران کمتر از 18 سال که نیاز به افزودن LABA به ICS دارند، معمولا باید از یک محصول ترکیبی با دوز ثابت حاوی ICS و LABA برای اطمینان از پایبندی به هر دو دارو استفاده شود. در مواردی که استفاده از ICS جداگانه و LABA از نظر بالینی اندیکاسیون دارد، اقدامات مناسب را برای اطمینان از رعایت هر دو جزء درمان انجام دهید. اگر نمی‌توان از پایبندی اطمینان حاصل کرد، یک محصول ترکیبی با دوز ثابت حاوی ICS و LABA توصیه می‌شود.
4. این دارو به عنوان یک داروی منفرد برای پیشگیری از EIB (انقباض برونش ناشی از ورزش) ممکن است از نظر بالینی در بیمارانی که آسم مداوم ندارند نشان داده شود. دوز مصرفی برای افراد بالای 4 سال، 1 استنشاق (50 میکروگرم) دو بار در روز می‌باشد.
5. در بیماران مبتلا به آسم مداوم، استفاده برای پیشگیری از EIB ممکن است از نظر بالینی اندیکاسیون داشته باشد، اما درمان آسم باید شامل ICS باشد. ثابت شده است که یک استنشاق حداقل 30 دقیقه قبل از ورزش از بیماران در برابر EIB محافظت می‌کند.
6. در صورت استفاده متناوب و در صورت لزوم برای پیشگیری از EIB، محافظت ممکن است تا 9 ساعت در بزرگسالان و نوجوانان و تا 12 ساعت در بیماران 4 تا 11 ساله طول بکشد. دوزهای اضافی تا 12 ساعت پس از مصرف این دارو نباید استفاده شود. بیمارانی که دو بار در روز تحت درمان قرار می‌گیرند، نباید از سالمترول اضافی برای پیشگیری از EIB استفاده کنند.

موارد احتیاط

قبل از مصرف اسپری سالمترول، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات قلبی (مانند آنژین صدری، ضربان قلب نامنظم)، فشار خون بالا، دیابت، مشکلات کبدی، تشنج، مشکلات تیروئید ( مانند تیروئید پرکار) و… با پزشک مشورت کنید. طولانی شدن QT به ندرت می‌تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. در ادامه به برخی از موارد احتیاط اسپری سالمترول خواهیم پرداخت؛

1. در بیماران مبتلا به اختلالات قلبی عروقی، به ویژه نارسایی عروق کرونر، آریتمی قلبی و فشار خون با احتیاط مصرف شود. درمان می‌تواند اثر قلبی عروقی بالینی قابل توجهی در برخی از بیماران ایجاد کند که با ضربان نبض، فشار خون یا علائم اندازه گیری می‌شود. اگرچه چنین اثراتی پس از تجویز سالمترول در دوزهای توصیه شده غیرمعمول است، اما در صورت بروز، ممکن است نیاز به قطع دارو باشد.
2. دارو نباید بیشتر از مقدار توصیه شده، در دوزهای بالاتر از توصیه شده یا همراه با سایر داروهای حاوی LABA استفاده شود، زیرا ممکن است بیش از حد مصرف شود. اثرات بالینی مهم قلبی عروقی و مرگ و میر در ارتباط با استفاده بیش از حد از داروهای سمپاتومیمتیک استنشاقی گزارش شده است.
3. در دیابت و کتواسیدوز احتیاط کنید. تغییرات بالینی قابل توجه و وابسته به دوز در گلوکز خون یا پتاسیم سرم به ندرت در طول کارآزمایی‌های بالینی در دوزهای توصیه شده مشاهده می‌شود.
4. درمان ممکن است در برخی از بیماران هیپوکالمی قابل توجهی ایجاد کند، احتمالا از طریق شانت درون سلولی، که پتانسیل ایجاد اثرات نامطلوب قلبی عروقی را دارد. کاهش پتاسیم سرم معمولا گذرا است و نیازی به مکمل ندارد.
5. برونکواسپاسم متناقض ممکن است با درمان رخ دهد. در صورت بروز، باید فورا با یک برونکودیلاتور استنشاقی و کوتاه اثر درمان شود. درمان باید فورا قطع شود و درمان جایگزین آغاز شود. علائم راه هوایی فوقانی اسپاسم حنجره، تحریک یا تورم، مانند استریدور و خفگی، در بیماران تحت درمان گزارش شده است.
6. هنگام شروع و در طول درمان در بیمارانی که برای درمان آسم خوراکی یا ICS دریافت می‎‌کنند، بیماران باید مصرف دوز مناسب کورتیکواستروئیدها را ادامه دهند تا ثبات بالینی حفظ شود، حتی اگر در نتیجه شروع سالمترول احساس بهتری داشته باشند. هر گونه تغییر در دوز کورتیکواستروئید باید تنها پس از ارزیابی بالینی ایجاد شود.
7. واکنش‌های حساسیت فوری (مانند کهیر، آنژیوادم، بثورات پوستی، برونکواسپاسم، افت فشار خون)، از جمله آنافیلاکسی، ممکن است با درمان رخ دهد. واکنش‌های آنافیلاکتیک در بیماران مبتلا به حساسیت شدید پروتئین شیر پس از استنشاق محصولات پودری حاوی لاکتوز گزارش شده است.

موارد منع مصرف اسپری سالمترول

1. حساسیت شدید به پروتئین‌های شیر یا حساسیت نشان داده شده به دارو یا مواد کمکی
2. درمان اولیه وضعیت آسم یا سایر اپیزودهای حاد آسم یا COPD که در آن اقدامات شدید مورد نیاز است.
3. درمان آسم بدون مصرف همزمان داروهای کنترل کننده آسم طولانی مدت، مانند کورتیکواستروئید استنشاقی

موارد هشدار جدی اسپری سالمترول

1. استفاده از دارو برای درمان آسم به عنوان تک درمانی بدون ICS همزمان منع مصرف دارد. فقط به عنوان درمان اضافی برای بیماران مبتلا به آسم که در حال حاضر مصرف می‌کنند اما به اندازه کافی در ICS کنترل نمی‌شوند، استفاده کنید. از دارو برای بیمارانی که آسم آن‌ها با دوز کم یا متوسط ​​ICS به اندازه کافی کنترل می‌شود، استفاده نکنید.
2. داده‌های موجود از کارآزمایی‌های بالینی کنترل‌شده نشان می‌دهد که LABA به‌عنوان تک‌تراپی خطر بستری شدن مرتبط با آسم را در بیماران اطفال و نوجوانان افزایش می‌دهد.
3. برای کودکان و نوجوانان مبتلا به آسم که نیاز به افزودن LABA به ICS دارند، معمولا باید از یک محصول ترکیبی با دوز ثابت حاوی ICS و LABA برای اطمینان از پایبندی به هر دو دارو استفاده شود.
4. در مواردی که استفاده از ICS و LABA از نظر بالینی اندیکاسیون دارد، باید اقدامات مناسب برای اطمینان از رعایت هر دو جزء درمان انجام شود. اگر نمی‌توان از پایبندی اطمینان حاصل کرد، یک محصول ترکیبی با دوز ثابت حاوی ICS و LABA توصیه می‌شود.

عوارض اسپری سالمترول

گرفتگی صدا، تحریک گلو، سردرد، ضربان قلب سریع، عصبی بودن، سرفه، خشکی دهان و گلو یا ناراحتی معده برخی از عوارض اسپری سالمترول می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این دارو ممکن است فشار خون شما را افزایش دهد. فشار خون خود را به طور منظم بررسی کنید و در صورت بالا بودن نتایج به پزشک خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در ادامه به برخی از عوارض اسپری سالمترول خواهیم پرداخت؛

1. سردرد (13-17%)
2. درد (1-12%)
3. گرفتگی بینی (9%)
4. فشار خون بالا (4%)
5. ادم (1-3%)
6. سرگیجه (4%)
7. اختلال خواب (1-3%)
8. میگرن (1-3%)
9. درماتیت تماسی (1-3%)
10. کهیر (3%)
11. هایپرگلیسمی (1-3%)
12. روماتیسم مفصلی (1-3%)
13. پارستزی (1-3%)
14. سفتی عضلانی (1-3%)
15. برونشیت (7%)
16. آنفولانزا (5%)

تداخل دارویی سالمترول

1. تداخلات رده X (پرهیز): بتابلاکرها غیراختصاصی، آگونیست های طولانی اثر بتا 2، کانیواپتان، مهارکننده‌های قوی CYP3A4، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیزیب، لوکساپین، تیپراناویر
2. افزایش اثرات داروها توسط سالمترول: آتوسیبان، بتا 2 آگونیست‎‌های طولانی اثر، دوکسوفیلین، هالوپریدول، دیورتیک های لوپ، لوکساپین، افزایش‌دهنده‌های فاصله QT (بیشترین خطر)، سولریامفتول، سمپاتومیمتیک‌ها، تیازیدها و دیورتیک های شبه تیازیدی
3. افزایش اثرات سالمترول توسط داروها: اپرپیتانت، آتوموکستین، فراورده‌های حاوی کانابینوئید، کلوفازیمین، کوکائین (موضعی)، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دوولیزیب، اردافتینیب، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، گوانتیدین، ایدلالیزیب، لاروترکتینیب، لینزولید، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، نتوپیتانت، پالبوسیکلیب، سیمپرویر، استری‌پنتول، تدیزولید، تیپراناویر، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای

مصرف اسپری سالمترول در دوران بارداری و شیردهی

داده‌های موجود از مطالعات اپیدمیولوژیک منتشر شده و گزارش‌های موردی در زنان باردار، خطر نقص‌های مادرزادی عمده، سقط جنین و پیامدهای نامطلوب مادر یا جنین را شناسایی نکرده است. در زنان مبتلا به آسم ضعیف یا متوسط ​​کنترل شده، خطر پره اکلامپسی در مادر و نارس بودن، وزن کم هنگام تولد و کوچک بودن برای سن بارداری در نوزاد افزایش می‌یابد. آسم شدید در دوران بارداری با مرگ و میر مادر، مرگ جنین یا هر دو مرتبط است. زنان باردار مبتلا به آسم باید به دقت تحت نظر باشند و داروها را در صورت لزوم تنظیم کنند تا کنترل مطلوب آسم حفظ شود.

داده‌های حیوانی در رابطه با اسپری سالمترول

تجویز خوراکی سالمترول به خرگوش‌های باردار باعث ایجاد تراتوژنیسیته مشخصه تحریک گیرنده بتا در دوزهای مادری تقریبا 50 برابر حداکثر دوز استنشاقی روزانه توصیه شده توسط انسان (MRHDID) بر اساس AUC شد. هیچ مطالعه انسانی کافی و به خوبی کنترل شده که اثرات درمان را در حین زایمان و زایمان ارزیابی کرده باشد، وجود ندارد. به دلیل احتمال تداخل بتا آگونیست در انقباض رحم، استفاده در حین زایمان باید به بیمارانی محدود شود که مزایای آن به وضوح بیشتر از خطرات است.

تاثیر اسپری سالمترول در شیردهی

اطلاعاتی در مورد وجود سالمترول در شیر انسان، اثرات آن بر روی کودک یا تولید شیر وجود ندارد. دارو در شیر موش تشخیص داده می‌شود. غلظت دارو در پلاسمای انسان پس از دوزهای درمانی استنشاقی کم است و بنابراین غلظت آن در شیر مادر احتمالا پایین است. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هر گونه اثرات نامطلوب بالقوه بر روی کودک شیرده از درمان یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.

شرایط نگهداری اسپری سالمترول

اسپری سالمترول را در دمای اتاق و دور از گرما و نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. دمای ایده آل بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد است. اسپری را هرگز در فریزر یا یخچال قرار ندهید و آن را در معرض گرمای شدید مانند نور مستقیم خورشید یا اجاق گاز قرار ندهید.

کلام آخر اسپری سالمترول

این مقاله به بررسی درمان بیماری‌های تنفسی مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریوی با اسپری سالمترول، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. آسم به عنوان یک بیماری مزمن تنفسی، نیازمند مدیریت دقیق و مداوم است تا کیفیت زندگی بیماران بهبود یابد و از بروز حملات شدید جلوگیری شود. اسپری سالمترول، به عنوان یک داروی استنشاقی طولانی‌اثر، نقش بسزایی در کنترل علایم آسم ایفا می‌کند. این دارو با گشاد کردن مجاری هوایی، تنفس را تسهیل کرده و علایمی همچون تنگی نفس، خس‌خس سینه و سرفه را کاهش می‌دهد.

منبع سایت: Medscape