کرم هیدروکینون

کرم هیدروکینون یک ترکیب شیمیایی است که به عنوان عامل روشن‌کننده پوست شناخته می‌شود. این ماده با کاهش تولید ملانین، رنگدانه مسئول رنگ پوست، عمل می‌کند و به این ترتیب باعث کمرنگ شدن لکه‌های تیره می‌شود. در طول سال‌ها، کرم‌های هیدروکینون به عنوان یکی از روش‌های پرکاربرد و موثر در درمان تیرگی پوست مورد توجه قرار گرفته‌ است.

اشکال دارویی هیدروکینون

1. کرم هیدروکینون
2. لوسیون

موارد مصرف کرم هیدروکینون

کرم هیدروکینون برای روشن کردن لکه‌های تیره پوست (همچنین به نام هایپرپیگمانتاسیون، ملاسما، “لکه‌های کبدی”، “لکه‌های پیری”، کک و مک) ناشی از بارداری، قرص‌های ضد بارداری، داروهای هورمونی یا آسیب به پوست استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن فرآیند در پوست که منجر به تغییر رنگ می‌شود.

بیشتر بدانید: پماد بتامتازون برای چیست؟ کاربردها، نحوه مصرف و عوارض

پماد هیدروکینون برای چیست؟

پماد یا کرم هیدروکینون یک داروی موضعی است که برای کاهش لک‌های پوستی و روشن کردن نواحی تیره استفاده می‌شود. این دارو با مهار تولید ملانین (رنگ‌دانه‌ای که باعث رنگ پوست می‌شود) به روشن‌تر شدن لکه‌ها و کاهش تیرگی پوست کمک می‌کند. برخی از موارد مصرف پماد هیدروکینون شامل موارد زیر است؛

• لک‌های ناشی از آفتاب (لنتیگو)
• ملاسما (کلوآسما)
• لک‌های پیری
• کک‌ومک (فرکل)
• تیرگی‌های ناشی از جای جوش یا زخم

پماد هیدروکینون 4 درصد برای چیست؟

پماد هیدروکینون 4 درصد یک نسخه قوی‌تر از کرم هیدروکینون است که برای درمان مشکلات شدیدتر رنگ‌دانه‌ای پوست استفاده می‌شود. این پماد با کاهش تولید ملانین (رنگ‌دانه پوست) به روشن‌تر شدن نواحی تیره و کاهش لکه‌های پوستی کمک می‌کند. در صورت بروز عوارض شدید یا عدم بهبودی پس از چند هفته، مصرف را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی هیدروکینون

مکانیسم عمل هیدروکینون؛ با مهار اکسیداسیون آنزیمی تیروزین به 3، 4-دی هیدروکسی فنیل آلانین (DOPA) باعث ایجاد دپیگمانتاسیون برگشت پذیر پوست می‌شود. همچنین سایر فرآیندهای متابولیک ملانوسیت را سرکوب می‌کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید اثر را معکوس کرده و باعث ایجاد رنگدانه مجدد می‌شود. شروع و مدت زمان اثر دارو برای هر فرد متفاوت است و براساس وزن و سن بیمار تعیین می‌شود.

مقدار مصرف کرم هیدروکینون

قبل از استفاده، مقدار کمی از این دارو را روی ناحیه‌ای از پوست شکسته قرار دهید و در عرض 24 ساعت آن ناحیه را برای هرگونه عوارض جانبی جدی بررسی کنید. اگر ناحیه آزمایش خارش، قرمز، پف کرده یا تاول دارد، از این کرم استفاده نکنید و با پزشک خود تماس بگیرید. اگر فقط قرمزی خفیف وجود دارد، ممکن است درمان با این دارو شروع شود. این دارو را معمولا دو بار در روز یا طبق دستور پزشک در نواحی آسیب دیده پوست قرار دهید. در صورت استفاده نادرست، ممکن است روشن شدن ناخواسته پوست رخ دهد.

زمان مصرف کرم هیدروکینون

قبل از مصرف کرم هیدروکینون، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. از ورود این کرم به چشم یا داخل بینی یا دهان خودداری کنید. این دارو ممکن است نواحی تحت درمان پوست را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کند. از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، اتاق‌های برنزه کننده و لامپ‌های خورشیدی خودداری کنید. هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و روی نواحی تحت درمان پوست لباس محافظ بپوشید.

نحوه مصرف کرم هیدروکینون

1. کرم هیدروکینون برای سفید کردن تدریجی شرایط پوستی پرپیگمانته (مانند کلواسما، ملیسما، کک و مک، لنتیژین‌های پیر) و سایر نواحی ناخواسته هیپرپیگمانتاسیون ملانین استفاده می‌شود. برای مصرف مقدار مناسبی از کرم را بر روی ناحیه مورد نظر قرار داده و به خوبی ماساژ دهید. به طور کلی کرم‌های موضعی ترکیبی 2-4٪ تجویز می‌شود.
2. این کرم برای سفید کردن شرایط پوستی پرپیگمانته در کودکان و نوجوانان (مانند کلواسما، ملیسما، کک و مک، لنتیژین‌های پیر) و سایر نواحی ناخواسته هیپرپیگمانتاسیون ملانین دارای کاربرد است. توجه داشته باشید که ایمنی و اثربخشی این کرم در کودکان زیر 12 سال تایید نشده است و باید با تایید و نسخه پزشک مصرف شود.
3. کرم هیدروکینون را مطابق با نسخه و دستور پزشک مصرف کرده و بدون هماهنگی با وی دوز مصرفی خود را افزایش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تنها سبب عوارض پوستی خواهد شد.
4. در صورت فراموشی یک نوبت از کرم هیدروکینون، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده یک نوبت را دو بار تکرار نکنید.
5. از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را در ساعات مشخصی روزانه استفاده کنید. اگر وضعیت شما بعد از 2 ماه ادامه یافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

طریقه استفاده کرم هیدروکینون

کرم هیدروکینون برای درمان مشکلات پوستی مانند لک‌های تیره، ملاسما، کک‌ومک، و لک‌های ناشی از آفتاب استفاده می‌شود. این کرم با کاهش تولید ملانین (رنگ‌دانه) در پوست عمل می‌کند. برای استفاده صحیح از این کرم، رعایت نکات زیر ضروری است:

• قبل از استفاده از کرم هیدروکینون، پوست را با یک شوینده ملایم شسته و کاملاً خشک کنید. مقدار کمی از کرم (به اندازه یک نخود) را روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. از مالیدن کرم به نواحی سالم اطراف خودداری کنید.
• کرم یک یا دو بار در روز (صبح و شب) طبق تجویز پزشک استفاده می‌شود. اگر برای اولین بار از کرم استفاده می‌کنید، بهتر است ابتدا شب‌ها آن را به کار ببرید تا پوست به آن عادت کند.
• کرم را فقط روی نواحی تیره بمالید. از تماس آن با چشم، دهان، و غشاهای مخاطی اجتناب کنید. در طول روز حتماً از کرم ضدآفتاب با SPF بالا استفاده کنید، زیرا هیدروکینون پوست را حساس‌تر به نور خورشید می‌کند.
• قبل از استفاده گسترده، مقدار کمی از کرم را روی پوست داخلی بازو یا پشت گوش بزنید و 24 ساعت صبر کنید. اگر قرمزی، خارش، یا سوزش شدید رخ داد، مصرف را متوقف کنید.

روش استفاده پماد هیدروکینون 4 درصد

• ابتدا پوست را با یک شوینده ملایم شستشو داده و کاملاً خشک کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ اثری از آرایش، کرم یا سایر محصولات روی پوست باقی نمانده باشد.
• قبل از اولین استفاده، مقدار کمی از پماد را روی یک ناحیه کوچک (مانند پشت گوش یا داخل بازو) امتحان کنید. اگر پس از 24 ساعت علائمی مانند قرمزی شدید، خارش یا تورم مشاهده نکردید، می‌توانید از آن روی ناحیه مورد نظر استفاده کنید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف کرم هیدروکینون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این کرم ممکن است حاوی مواد غیرفعال (مانند سولفیت‌ها) باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله آسم، سایر بیماری‌های پوستی (مانند اگزما، پسوریازیس)، حساسیت به انواع کرم یا پماد، سابقه قارچ یا آکنه پوستی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط کرم هیدروکینون خواهیم پرداخت؛

1. این دارو ممکن است حاوی سولفیت‌هایی باشد که باعث واکنش‌های آلرژیک شوند. همچنین، در برخی بیماران باعث بثورات پوستی، تورم صورت و اکرونوز می‌شود.
2. از قرار گرفتن غیر ضروری در معرض نور خورشید خودداری کنید. استفاده را در نواحی بزرگ‌تر از بازوها، دست‌ها، صورت و گردن محدود کنید.
3. پس از اصلاح یا استفاده از مواد موخوره، روی پوست بریده شده، ساییده شده یا آفتاب سوخته در نزدیکی چشم‌ها یا غشاهای مخاطی مالیده نشود. افرادی که پوست حساس دارند ممکن است احساس سوزش یا گزگز موقتی را تجربه کنند.
4. از تماس کرم با چشم، دهان یا بینی خودداری کنید. در صورت تماس به طور کامل با آب شستشو دهید.
5. اگر دچار تحریک پوستی مانند قرمزی، سوزش، خارش یا درد شدید، مصرف کرم را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
6. از قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا لامپ‌های مصنوعی UV خودداری کنید. هنگام بیرون رفتن از ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید و به طور مرتب آن را تمدید کنید.

موارد منع مصرف کرم هیدروکینون

1. حساسیت مفرط
2. آفتاب سوختگی
3. به عنوان داروی موبر استفاده شود.

عوارض کرم هیدروکینون

سوزش خفیف، قرمزی، التهاب و خشکی پوست ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید.

1. واکنش آلرژیک پوستی
2. درماتیت
3. قرمزی پوست
4. التهاب
5. سوزش پوست
6. خشکی پوست

تداخل دارویی هیدروکینون

تداخل قابل توجهی یافت نشده است.

مصرف کرم هیدروکینون در دوران بارداری و شیردهی

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ممکن است مصرف کرم هیدروکینون در بارداری خطرناک باشد، در حالی که برخی دیگر هیچ خطری پیدا نکرده‌اند. آکادمی پوست آمریکا (AAD) توصیه می‌کند که زنان باردار یا شیرده از کرم هیدروکینون استفاده نکنند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) نیز هشدار می‌دهد که این کرم ممکن است برای نوزادان مضر باشد. با توجه به عدم وجود شواهد قطعی، احتیاط در دوران بارداری و شیردهی ضروری است.

شرایط نگهداری داروی هیدروکینون

کرم هیدروکینون باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.

کلام آخر کرم هیدروکینون

این مقاله با عنوان کرم هیدروکینون به روشن کردن لکه‌های تیره پوست (همچنین به نام هایپرپیگمانتاسیون، ملاسما، کک و مک) ناشی از بارداری، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. کرم هیدروکینون به عنوان یکی از موثرترین محصولات در روشن کردن لکه‌های تیره پوست و درمان هایپرپیگمانتاسیون شناخته می‌شود. این ماده با کاهش تولید ملانین، رنگدانه اصلی پوست، به کمرنگ شدن و از بین رفتن لکه‌های تیره کمک می‌کند. نتایج استفاده از کرم هیدروکینون در بسیاری از موارد نشان‌دهنده کاهش قابل توجهی در تیرگی‌های پوستی است که بهبود ظاهر و افزایش اعتماد به نفس افراد را به دنبال دارد.