در این مقاله، تمرکز ما بر روی اثربخشی و اثرات جانبی سرترالین در درمان اختلالات روانی خواهد بود. بررسی عمیق مکانیسم عمل، کاربردها و تأثیرات این دارو بر سلامت روانی افراد، از جمله موضوعاتی است که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با توجه به اهمیت تشخیص و درمان صحیح اختلالات روانی، آگاهی از عملکرد داروهایی مانند سرترالین امری حیاتی است که میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این اختلالات کمک کند. امیدوارم این مقاله به بهبود درک ما از درمان اختلالات روحی و روانی و بهبود روش‌های درمانی مورد استفاده کمک کند.
اشکال دارویی سرترالین
- قرص (Zoloft، ژنریک): 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
- کپسول (ژنریک): 150 میلی گرم، 200 میلی گرم
- محلول خوراکی (Zoloft، ژنریک): 20 میلی گرم در میلی لیتر
موارد مصرف قرص سرترالین
قرص سرترالین برای درمان برخی اختلالات روانی و خلقی (مانند افسردگی، حملات پانیک، اختلال وسواس فکری جبری، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی) استفاده میشود. همچنین برای درمان نوع شدید سندرم پیش از قاعدگی (اختلال نارسایی پیش از قاعدگی) توسط پزشک تجویز میشود. سرترالین متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) است که با کمک به بازگرداندن تعادل یک ماده طبیعی خاص (سروتونین) در مغز عمل میکند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی sertraline
مکانیسم عمل داروی سرترالین مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین است که تمایل کم یا عدم تمایل هیستامین آلفا آدرنرژیک یا گیرنده کولینرژیک دارد. جذب دارو با غذا افزایش یافته و حداکثر زمان پلاسما 4.5-8.4 ساعت است و توسط آنزیم‌های سیتوکروم P450 کبدی متابولیزه میشود. حذف در نیمه عمر 26 ساعت و دفع از طریق ادرار (12-14٪ بدون تغییر) و مدفوع (40-45%) صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف قرص سرترالین
قرص سرترالین را طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز، صبح یا عصر، از طریق خوراکی مصرف کنید. کپسول سرترالین در اشکال 25، 50 و 100 میلی گرم را همراه با غذا مصرف کنید. توجه داشته باشید که قرص و کپسول این دارو را به صورت کامل همراه با آب یا غذا میل کرده و از جویدن و خرد کردن آن خودداری کنید. انجام این کار میتواند تمام دارو را به یکباره آزاد کرده و سبب عوارض جانبی در بیمار شود. شکل مایع این دارو باید قبل از مصرف با مایع دیگری مخلوط شود. درست قبل از مصرف، دوز دارو را با استفاده از قطره چکان ارائه شده اندازه‌گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.
زمان مصرف داروی سرترالین
قبل از مصرف قرص سرترالین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. اشکال دارویی محلول خوراکی یا شربت را با نصف فنجان (4 اونس/120 میلی لیتر) آب، زنجبیل، نوشابه لیمو، لیموناد یا آب پرتقال مخلوط کنید. برای مخلوط کردن این دارو از مایعات دیگر استفاده نکنید. اگر این دارو را برای مشکلات پیش از قاعدگی مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک به شما دستور دهد که این دارو را هر روز در ماه یا فقط 2 هفته قبل از پریود تا شروع پریود مصرف کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص سرترالین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد (مانند لاتکس موجود در قطره چکان دارو، تارتازین موجود در برخی از برندها)، که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال دوقطبی یا مانیک-افسردگی، مشکلات خونریزی، بیماری کبد، اختلال تشنج، بیماری تیروئید، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه) و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص سرترالین خواهیم پرداخت؛
- بدتر شدن بالینی و افکار خودکشی ممکن است علیرغم مصرف دارو رخ دهد. همچنین، در بیماران مبتلا به اختلالات تشنجی احتیاط کنید.
- این دارو ممکن است علائم شیدایی را بدتر کند یا شیدایی را در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی تشدید کند. به علاوه، افزایش خطر هیپوناترمی و اختلال در عملکردهای شناختی و حرکتی در سالمندان ممکن است رخ دهد.
- مصرف قرص سرترالین خطر خونریزی را در بیمارانی که همزمان داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت مصرف می‌کنند، افزایش می‌دهد.
- خطر میدریازیس؛ این دارو ممکن است حمله زاویه بسته را در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته با زوایای آناتومیک باریک بدون ایریدکتومی ثبت شده ایجاد کند.
- شکستگی استخوان با درمان ضد افسردگی گزارش شده است. در صورتی که بیمار با استخوان درد، کبودی یا حساسیت به لمس مراجعه کند، این احتمال را در نظر بگیرید.
- مصرف همزمان با سایر داروهایی که اثرات انتقال عصبی سروتونرژیک را افزایش می‌دهند (مانند تریپتوفان، فنفلورامین، فنتانیل، آگونیست‌های 5-HT، مپریدین، متادون، خارمریم) باید با احتیاط انجام شود و به دلیل پتانسیل تداخل فارماکودینامیک در صورت امکان از مصرف آن اجتناب شود.
اختلال عملکرد جنسی قرص سرترالین
- استفاده این دارو ممکن است باعث علائم اختلال عملکرد جنسی در بیماران مرد و زن (افزایش یا کاهش میل جنسی) شود. به بیماران اطلاع دهید که باید هر گونه تغییر در عملکرد جنسی و استراتژی‌های مدیریت بالقوه را با پزشک خود در میان بگذارند.
- استفاده از داروهای SSRI ممکن است باعث علائم اختلال عملکرد جنسی شود. در بیماران مرد، استفاده از SSRI ممکن است منجر به تاخیر یا نارسایی انزال، کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ شود.
- در بیماران زن، استفاده از SSRI/SNRI ممکن است منجر به کاهش میل جنسی و تاخیر یا عدم ارگاسم شود. برای تجویزکنندگان مهم است که قبل از شروع درمان در مورد عملکرد جنسی پرس و جو کنند و به طور خاص در مورد تغییرات عملکرد جنسی در طول درمان تحقیق کنند، زیرا عملکرد جنسی ممکن است خود به خود گزارش نشود.
- هنگام ارزیابی تغییرات در عملکرد جنسی، گرفتن شرح حال دقیق (از جمله زمان شروع علائم) مهم است، زیرا علائم جنسی ممکن است دلایل دیگری از جمله اختلال روانی زمینه‌ای داشته باشند. در مورد استراتژی‌های مدیریتی بالقوه برای حمایت از بیماران برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد درمان بحث کنید.
موارد منع مصرف قرص سرترالین
- حساسیت مفرط
- به دلیل الکل در حال آماده‌سازی از دی سولفیرام همزمان با محلول خوراکی استفاده نکنید.
- مصرف همزمان پیموزاید: خطر سندرم QT طولانی
خطر مصرف همزمان با داروهای سروتونرژیک
- از مصرف همزمان MAOI یا ظرف 14 روز قبل از شروع سرترالین یا در عرض 14 روز پس از قطع سرترالین خودداری کنید.
- واکنش‌ها به مصرف همزمان با مهارکنندههای MAO شامل لرزش، میوکلونوس، دیافورز، حالت تهوع، استفراغ، گرگرفتگی، سرگیجه، گرمازدگی با علائمی شبیه به سندرم بدخیم نورولپتیک، تشنج، سفتی، بی‌ثباتی اتونومیک همراه با تغییرات سریع وضعیت روانی است که شامل نوسانات سریع وضعیت روحی و علائم میشود.
- شروع سرترالین در بیمار تحت درمان با لینزولید یا متیلن بلو IV (تزریق داخل وریدی) به دلیل افزایش خطر ابتلا به سندرم سروتونین منع مصرف دارد. اگر باید لینزولید یا متیلن بلو IV تجویز شود، SSRI را فوراً قطع کنید و سمیت CNS را بررسی کنید.
عوارض قرص سرترالین
حالت تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان، از دست دادن اشتها، افزایش تعریق، اسهال، ناراحتی معده یا مشکل خواب برخی از عوارض جانبی داروی سرترالین می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل خونریزی و کبودی آسان، کاهش علاقه به رابطه جنسی، تغییر در توانایی جنسی، گرفتگی و ضعف عضلانی، لرزش، کاهش وزن غیرمعمول و… می‌باشد. در ادامه به برخی از عوارض قرص سرترالین خواهیم پرداخت؛
- حالت تهوع (26%)
- اسهال و مدفوع شل (20%)
- بی‌خوابی (20%)
- خشکی دهان (14%)
- خستگی (12%)
- سرگیجه (12%)
- خواب آلودگی (11%)
- لرزش (9%)
- سوء هاضمه (8%)
- نارسایی انزال (8%)
- تحریک (8%)
- کاهش اشتها (7%)
- کاهش میل جنسی (6-7٪)
- یبوست (6%)
- تپش قلب (4%)
- اختلال بینایی (4%)
- اختلال نعوظ (4%)
- اختلال انزال (3%)
- اختلال عملکرد جنسی مردان (2%)
تداخل دارویی سرترالین
- تداخلات رده X (پرهیز): بروموپرید، داپوکستین، دی سولفیرام، لینزولید، متوتری‌مپرازین، متیلن بلو، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)، پیموزاید، راساژیلین، سلژلین، اوروکیناز
- کاهش اثرات قرص سرترالین توسط داروها: کاربامازپین، القاکننده‌های قوی CYP3A4، سیپروهپتادین، داروناویر، افاویرنز، فوس فنی‌توئین، گیلتریتینیب، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (اختصاصی COX-2)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیراختصاصی)، فنی‌توئین، گیاه علف چای
- افزایش اثرات داروها توسط قرص سرترالین: داروهای با خاصیت ضد پلاکت، داروهای کاهنده قند خون، داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد سایکوز، آپیکسابان، آسپرین، بمیپارین، برکسانولون، سفالوتین، کلاژناز (سیستمیک)، دابیگاتران اتکسیلات، دئوکسی کولیک اسید، دسموپرسین، دولوکستین، ادوکسابان، انوکساپارین، فوس فنی‌توئین، هالوپریدول، هپارین، ایبریتومومب تیوکستان، متوتری‌مپرازین، متیلن بلو، میواکوریوم، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)
- افزایش اثرات قرص سرترالین توسط داروها: بوسپیرون، سیتالوپرام، سیکلوبنزاپرین، داپوکستین، داساتینیب، دکس متیل‌فنیدات- متیل‌فنیدات، دکسترومتورفان، دی سولفیرام، التریپتان، مشتقات ارگوت، اریترومایسین (سیستمیک)، امولسیون چربی (بر پایه روغن ماهی)، ، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (موضعی)، اسیدهای چرب امگا ۳، اندانسترون، آگونیست‌های اوپیوئیدی، پنتوسان پلی سولفات سدیم، پنتوکسی فیلین، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، راموسترون، سافینامید، سلومتینیب
مصرف قرص سرترالین (sertraline) در دوران بارداری و شیردهی
به طور کلی، مطالعات اپیدمیولوژیک منتشر شده در مورد زنان باردار در معرض سرترالین در سه ماهه اول نشان می‌دهد که هیچ تفاوتی در خطر نقص مادرزادی عمده در مقایسه با نرخ پس زمینه برای نقایص اصلی مادرزادی در جمعیت‌های مقایسه کننده وجود ندارد. برخی از مطالعات افزایش برای نقایص اصلی مادرزادی را گزارش کرده‌اند که این نتایج مطالعه غیر قطعی است. ملاحظات بالینی در مورد نوزادانی که در سه ماهه سوم بارداری در معرض SSRI قرار گرفته است، وجود دارد.
قرار گرفتن در معرض SSRI، به ویژه در ماه قبل از زایمان، با افزایش کمتر از 2 برابری در خطر خونریزی پس از زایمان همراه است. وقایع خونریزی مربوط به داروهایی که با بازجذب سروتونین تداخل دارند، از اکیموز، هماتوم، اپیستاکسی و پتشی تا خونریزی‌های تهدید کننده زندگی متغیر است. استفاده در یک ماه قبل از زایمان ممکن است با افزایش خطر خونریزی پس از زایمان همراه باشد.
تاثیر قرص سرترالین در شیردهی
داده‌های موجود از ادبیات منتشر شده سطوح پایین سرترالین و متابولیت‌های آن را در شیر انسان نشان می‌دهد. هیچ اطلاعاتی در مورد اثرات سرترالین بر تولید شیر وجود ندارد.
شرایط نگهداری داروی sertraline
داروی سرترالین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص سرترالین
این مقاله با عنوان داروی سرترالین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز فراهم شده است. در نتیجه براساس مطالعات و تحقیقات موجود، قرص سرترالین یک داروی موثر و ایمن برای درمان اختلالات روحی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات مشابه است که می‌توان از آن در افراد با سنین مختلف (با نسخه پزشک) استفاده نمود. این دارو با مکانیسم عمل خاص خود، که به تنظیم سطح سروتونین در مغز می‌پردازد، بهبودی معنی‌دار در علائم اختلالات روحی و روانی ایجاد میکند.
منبع سایت: Medscape
