فشار خون بالا یکی از مشکلات شایع در جوامع مدرن است که نیاز به مدیریت و کنترل دارد. افزایش فشار خون ممکن است بدون هیچ گونه علامتی ظاهر شود و به طور کلی به سلامتی افراد آسیب میزند. این وضعیت میتواند عوارض جدی مانند بیماریهای قلبی، سکته مغزی و مشکلات کلیه را به دنبال داشته باشد. درمان فشار خون بالا امری حیاتی است و استفاده از داروها یکی از راههای موثر در کنترل این مشکل میباشد.
یکی از داروهای موثر در کنترل فشار خون بالا، انالاپریل است. این دارو از گروه ACE inhibitor (مهارکنندههای آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین) است که با کاهش تولید آنژیوتانسین II، باعث گشادی عروق و کاهش حجم خون میشود. انالاپریل به عنوان یکی از داروهای انتخابی در مدیریت فشار خون بالا، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض جدی این بیماری دارد.
اشکال دارویی انالاپریل
- محلول تزریقی: 1.25 میلی گرم در میلی لیتر
- قرص: 2.5 میلی گرم، 5 میلی گرم، 10 میلی گرم، 20 میلی گرم
- پودر محلول خوراکی (Epaned): بطری 150 میلی گرمی (1 میلی گرم در میلی لیتر پس از آماده سازی)
موارد مصرف قرص انالاپریل
انالاپریل برای درمان فشار خون بالا استفاده میشود. کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک میکند. همچنین برای درمان نارسایی قلبی و کمک به پیشگیری از ابتلا به نارسایی قلبی در افراد مبتلا به یک مشکل قلبی خاص (اختلال عملکرد بطن چپ) استفاده میشود. این دارو با شل کردن رگهای خونی عمل میکند تا خون راحتتر جریان یابد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Enalapril
مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) با مهار رقابتی تبدیل آنژیوتانسین I به آنژیوتانسین II (یک تنگ کننده عروق درونزا قوی) و با مهار متابولیسم برادی کینین، شریانها و سیاهرگها را گشاد میکنند. این اقدامات منجر به کاهش پیش بار و پس بار بر روی قلب میشود. مهارکنندههای ACE همچنین با مهار ترشح آلدوسترون ناشی از آنژیوتانسین II باعث افزایش دفع سدیم و آب میشوند. افزایش پتاسیم نیز ممکن است مشاهده شود. مهارکنندههای ACE نیز از طریق اتساع عروق شریانهای کلیوی باعث ایجاد اثرات محافظتی مجدد میشوند. همچنین، مهارکنندههای ACE بازسازی قلب و عروق مرتبط با فشار خون مزمن، نارسایی قلبی و انفارکتوس میوکارد را کاهش میدهند.
توزیع این دارو در پروتئین محدود 50-60٪ و متابولیسم از طریق کبد صورت میگیرد. انالاپریل در عرض 4 ساعت پس از مصرف خوراکی تحت تبدیل کبدی به انالاپریلات قرار میگیرد. جذف در نیمه عمر 2 ساعت (داروی اصلی)، 35-38 ساعت (متابولیت فعال [enalaprilat]) و دفع از طریق ادرار (61%) و مدفوع (6٪ به عنوان انالاپریل، 27٪ به عنوان انالاپریلات) صورت میگیرد.
مقدار مصرف داروی Enalapril
داروی انالاپریل را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف کنید. اگر از شکل سوسپانسیون این دارو استفاده میکنید، قبل از هر نوبت، بطری را به خوبی تکان دهید. دوز را با استفاده از یک قاشق مخصوص اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید.
اگر بعد از مصرف دارو احساس بهبودی دارید، به مصرف نسخه پزشک تا آخرین دوز ادامه دهید. برای درمان فشار خون بالا، ممکن است چندین هفته طول بکشد تا از مزایای کامل این دارو بهرهمند شوید. اگر وضعیت شما بهتر نشد یا بدتر شد (مثلاً فشار خون شما بالا ماند یا افزایش یافت) به پزشک خود اطلاع دهید.
زمان مصرف قرص انالاپریل
قبل از مصرف داروی انالاپریل، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. دوز بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان است. از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمانهای یکسانی مصرف کنید. قرص را به صورت کامل میل کرده و از خرد کردن یا جویدن آن خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص سبب آزادسازی فوری دارو میشود که میتواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
نحوه مصرف داروی انالاپریل
- داروی انالاپریل برای کنترل فشارخون، 5-2.5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی مصرف میشود که دوز نگهداری آن 10-40 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی یا هر 12 ساعت میباشد. همچنین، دوز تزریقی این دارو 1.25 میلی گرم هر روز به صورت تزریق داخل وریدی طی 5 دقیقه در 6 ساعت میباشد.
- این دارو برای اختلال عملکرد بطن چپ، 2.5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی مصرف میشود که ممکن است تا 20 میلی گرم در روز تیتر شود.
- دوز مصرفی برای نارسایی احتقانی قلب، 2.5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی میباشد که دوز نگهداری 5-40 میلی گرم هر 12 ساعت به صورت خوراکی است. از تجویز IV (تزریق داخل وریدی) در نارسایی قلبی ناپایدار یا انفارکتوس حاد میوکارد اجتناب کنید.
- اگر به طور همزمان دیورتیک دریافت نمیکنید، انالاپریل 5 میلی گرم به صورت خوراکی در روز را شروع کنید. در صورت دریافت همزمان دیورتیکها و پاسخ به 0.625 میلی گرم IV در 6 ساعت، از 2.5 میلی گرم به صورت خوراکی در روز شروع کنید و در صورت لزوم به سمت بالا تیتر کنید.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته، یک نوبت را دو بار تکرار نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی انالاپریل، اگر به آن یا سایر مهارکنندههای ACE (مانند بنازپریل) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله سابقه یک واکنش آلرژیک شامل تورم صورت، لبها، زبان و گلو (آنژیوادم)، روشهای تصفیه خون ( مانند آفرزیس LDL، دیالیز)، سطح بالای پتاسیم در خون و… با پزشک در رابطه با خطرات مصرف این دارو مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط و هشدار استفاده از داروی انالاپریل خواهیم پرداخت؛
- برای بیماران HTN که دیورتیک مصرف میکنند، در صورت امکان 2 تا 3 روز قبل از شروع انالاپریل، دیورتیکها را قطع کنید.
- خطر هیپرکالمی، به ویژه در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا دیابت و در افرادی که همزمان از داروهای افزایش دهنده K+ استفاده میکنند.
- انسداد دوگانه سیستم آنژیوتانسین رنین با ARBs، مهارکنندههای ACE یا آلیسکیرن مرتبط با افزایش خطر افت فشار خون، هیپرکالمی و تغییرات عملکرد کلیوی (از جمله نارسایی حاد کلیه) در مقایسه با تک درمانی گزارش شده است.
- مهار ACE همچنین باعث افزایش سطح برادی کینین می شود که به طور فرضی آنژیوادم را واسطه می کند.
- آنژیوادم صورت، اندامها، لبها، زبان، گلو و حنجره در بیماران تحت درمان با مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین گزارش شده است.
- در صورت بروز استریدور حنجره یا آنژیوادم صورت، زبان یا گلو، درمان را قطع کرده و بلافاصله درمان مناسب را آغاز کنید.
- بیمارانی که همزمان با مهارکنندههای ACE و مهارکنندههای mTOR (هدف پستانداران راپامایسین) (مانند تمسیرولیموس، سیرولیموس، اورولیموس) درمان میشوند یا مهارکنندههای نپریلیزین مصرف میکنند، ممکن است در معرض افزایش خطر آنژیوادم باشند. آنژیوادم روده در بیماران تحت درمان با مهارکنندههای ACE گزارش شده است.
- سرفه خشک غیرمولد ممکن است در چند ماه پس از درمان رخ دهد. سایر علل سرفه را قبل از قطع مصرف در نظر بگیرید.
- آگرانولوسیتوز، نوتروپنی یا لکوپنی همراه با هیپوپلازی میلوئیدی که با سایر مهارکنندههای ACE گزارش شده است. بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی در معرض خطر بالایی هستند.
موارد منع مصرف داروی انالاپریل
- حساسیت به انالاپریل یا سایر مهارکنندههای ACE
- سابقه آنژیوادم ناشی از مهارکننده ACE، آنژیوادم ارثی یا ایدیوپاتیک
- مصرف همزمان مهارکنندههای نپری لیزین (مانند ساکوبیتریل) با مهارکنندههای ACE ممکن است خطر آنژیوادم را افزایش دهد. مهارکنندههای ACE را ظرف 36 ساعت پس از تغییر به یا از ساکوبیتریل و والزارتان تجویز نکنید.
- در بیماران مبتلا به دیابت یا نارسایی کلیوی (یعنی GFR کمتر از 60 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع) با آلیسکیرن همزمان مصرف نکنید.
- تنگی دو طرفه شریان کلیه
عوارض داروی انالاپریل (Enalapril)
خواب آلودگی، سرگیجه، فشارخون، درد قفسه سینه یا تنگی نفس، سرفه، راش، حالت تهوع و استفراغ، ضعف و… برخی از عوارض داروی انالاپریل میباشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل غش کردن، علائم سطح بالای پتاسیم خون (مانند ضعف عضلانی، ضربان قلب آهسته یا نامنظم)، درد قفسه سینه شدید یا تنگی نفس میباشد. در ادامه به برخی از عوارض جانبی داروی انالاپریل خواهیم پرداخت؛
- سرگیجه (4-8%)
- فشار خون (0.9-6.7٪)
- سردرد (2-5%)
- درد قفسه سینه (2%)
- سرفه (1-2%)
- راش (1.5%)
- آستنیا
- حالت تهوع
- استفراغ
- هیپرکالمی
تداخل دارویی انالاپریل
- تداخلات رده X (پرهیز): برومپریدول، ساکوبیتریل، عصاره گرده گیاهان آلرژی زا (عصاره 5 علف)
- کاهش اثرات انالاپریل توسط داروها: آمفتامینها، آپروتینین، بریگاتینیب، برومپریدول، دکس متیلفنیدات، گیاهان کاهشدهنده فشارخون، ایکاتیبانت، لانتانیم، متیلفنیدات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، سالیسیلات ها، یوهیمبین
- افزایش اثرات داروها توسط انالاپریل: آزاتیوپورین، برومپریدول، دروسپیرنون، دولوکستین، فریک گلوکونات، کمپلکس فریک هیدروکسید پلی مالتوز، ژلاتین سوکسینیل شده، ملح سدیم تیومالات طلا، عصاره گرده گیاهان آلرژی زا (عصاره 5 علف)، داروهای کاهشدهنده فشارخون، کمپلکس آهن دکستران، فراوردههای حاوی لوودوپا، لیتیم، نیتروپروسید، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، فولکودین، پرگابالین، ساکوبیتریل، سدیم فسفات
- افزایش اثرات انالاپریل توسط داروها: آلفوزوسین، آلیسکایرن، مسدودکننده های گیرنده آنژیوتانسین II، باربیتورات ها، بنپریدول، بریگاتینیب، بریمونیدین (موضعی)، داپوکستین، دیازوکسید، مهارکنندههای دیپپتیدیل پپتیداز IV، اپلرنون، اورولیموس، هپارین، هپارین با وزن مولکولی پایین، دیورتیک های لوپ، لورمتازپام، مولسیدومین، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، پنتوکسی فیلین، مهارکنندههای فسفودی استراز 5، نمکهای پتاسیم، دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم، آنالوگهای پروستاسیکلین ها، کیناگولید، راسکادوتریل
مصرف قرص انالاپریل (Enalapril) در دوران بارداری و شیردهی
مصرف داروی انالاپریل ممکن است هنگام تجویز به یک زن باردار باعث آسیب به جنین شود. استفاده از داروهایی که در سه ماهه دوم و سوم بارداری بر روی سیستم رنین آنژیوتانسین اثر میگذارند، عملکرد کلیه جنین را کاهش میدهد و عوارض و مرگ و میر جنین و نوزاد را افزایش میدهد. هنگامی که حاملگی تشخیص داده شد، درمان را در اسرع وقت قطع کنید.
فشار خون بالا در بارداری خطر پره اکلامپسی، دیابت بارداری، زایمان زودرس و عوارض زایمان را افزایش میدهد (مانند نیاز به سزارین و خونریزی پس از زایمان). فشار خون بالا خطر محدودیت رشد داخل رحمی و مرگ داخل رحمی جنین را افزایش میدهد. زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا باید به دقت تحت نظارت و مدیریت قرار گیرند.
تاثیر داروی انالاپریل در شیردهی
انالاپریل و انالاپریلات در شیر مادر شناسایی شده است. به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی جدی در نوزادان، از جمله افت فشار خون، هیپرکالمی و نارسایی کلیوی، به زنان توصیه کنید در طول درمان از شیردهی به نوزاد جلوگیری کنند.
شرایط نگهداری داروی Enalapril
داروی انالاپریل باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، کپسول، شیاف، کرم و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر داروی انالاپریل
این مقاله با عنوان داروی Enalapril، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز فراهم شده است. داروی انالاپریل به عنوان یکی از گزینههای موثر در کنترل فشار خون بالا از اهمیت بالایی برخوردار است. این دارو با مهار آنزیم تبدیلدهنده آنژیوتانسین II و کاهش تولید این ماده، باعث گشادی عروق، کاهش حجم خون و در نتیجه کنترل فشار خون میشود. انالاپریل نه تنها به تسریع درمان فشار خون کمک میکند، بلکه در پیشگیری از عوارض جدی ناشی از افزایش فشار خون نیز نقش مؤثری دارد. با این حال، لازم است به مسائلی همچون محدودیتها و نکات مهم در مصرف انالاپریل توجه ویژهای داشته باشیم.
منبع سایت: Medscape