آمپول آمیکاسین

عفونت‌های باکتریایی یکی از چالش‌های مهم در حوزه بهداشت جهانی محسوب می‌شوند. این نوع عفونت‌ها در صورت عدم مدیریت و درمان صحیح، منجر به مشکلات جدی سلامتی در افراد می‌شوند. یکی از داروهای کارآمد در درمان عفونت‌های باکتریایی، داروی آمیکاسین است. آمیکاسین (Amikacin) یک آنتی‌بیوتیک از گروه آمینوگلیکوزیدها است که به‌عنوان یک ابزار مؤثر در مقابله با باکتری‌های گرم منفی و بسیاری از باکتری‌های گرم مثبت شناخته شده است. این دارو با اثر خود بر روی فرآیند ترجمه پروتئین در سلول‌های باکتریایی، باعث مهار سنتز پروتئین‌ها می‌شود. این عملکرد باعث ایجاد اثر کشنده بر روی باکتری‌ها می‌شود و توانایی آن‌ها را در تولید پروتئین مخصوص خود را از دست می‌دهد.

اشکال دارویی آمیکاسین

1. محلول تزریقی 50 میلی گرم در میلی لیتر، 250 میلی گرم در میلی لیتر

موارد مصرف آمپول آمیکاسین

داروی آمیکاسین برای پیشگیری یا درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. آمیکاسین متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان آنتی‌بیوتیک‌های آمینوگلیکوزید است که با توقف رشد باکتری‌ها کار می‌کند.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Amikacin

مکانیسم عمل داروی آمیکاسین به طور برگشت ناپذیر به زیر واحد 30S ریبوزوم‌های باکتریایی متصل می‌شود. بلوک مرحله تشخیص در سنتز پروتئین باعث مهار رشد می‌شود. برای پوشش باکتریایی گرم منفی عفونت‌های مقاوم به جنتامایسین و توبرامایسین مناسب است. حداکثر زمان پلاسما (تزریق عضلانی) 45-120 دقیقه و توزیع پروتئین محدود 0-11٪ می‌باشد. حذف در نیمه عمر 2-3 ساعت (عملکرد طبیعی کلیه) و دفع از طریق ادرار (94-98%) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف داروی Amikacin

این دارو از طریق تزریق در ورید یا عضله طبق دستور پزشک، معمولا هر 8 ساعت یکبار تجویز می‌شود. دوز بر اساس وضعیت پزشکی، وزن، آزمایش‌ها و پاسخ به درمان است. برای بهترین اثر، از این آنتی‌بیوتیک در زمان‌های مساوی استفاده کنید. برای کمک به یادآوری، این دارو را هر روز در زمان‌های یکسانی استفاده کنید. مصرف این دارو را تا پایان کامل مقدار تجویز شده ادامه دهید، حتی اگر علائم پس از چند روز ناپدید شوند. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود. اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.

زمان مصرف داروی آمیکاسین

1. دوز عمومی داروی آمیکاسین (Amikacin) 15 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه هر 8-12 ساعت به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی می‌باشد.
2. دوز مصرفی برای عفونت مجاری ادراری، 250 میلی گرم به صورت تزریق عضلانی و داخل وریدی در 12 ساعت می‌باشد. برای مصرف دوزهای بعدی با پزشک مشورت کنید تا مقدار مصرفی مشخص شود.
3. مقدار مصرفی برای پنومونی اکتسابی بیمارستانی، 20 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به صورت تزریق داخل وریدی است که ممکن است همراه با بتالاکتام ضد شبه مونال یا کارباپنم تجویز شود.
4. این دارو فقط در بیماران مبتلا به بیماری ریوی مقاوم به درمان مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس (MAC) مورد مطالعه قرار گرفته است. استفاده برای بیماران مبتلا به بیماری ریوی MAC غیر مقاوم توصیه نمی‌شود.
5. دوز مصرفی در کودکان کمتر از 7 روز و 29 هفته سن حاملگی، 18 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی در 48 ساعت و 30-33 هفته سن حاملگی، 18 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی در 36 ساعت و 34 هفته سن حاملگی، 15 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی در 24 ساعت مصرف می‌شود.
6. دوز مصرفی در کودکان بیشتر از 7 روز و 30-33 هفته سن حاملگی، 15 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی در 24 ساعت و بیشتر از 34 هفته سن حاملگی، 12-15 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی در 18 ساعت استفاده می‌شود.
7. مقدار مصرف برای سن 8 تا 28 روز و سن حاملگی کمتر از 29 هفته، 15 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی در 36 ساعت می‌باشد.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی آمیکاسین، اگر به آن یا سایر آنتی‌بیوتیک‌های آمینوگلیکوزید (مانند جنتامایسین، توبرامایسین) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال (مانند سولفیت‌ها) باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله فیبروز کیستیک، مشکلات شنوایی (از جمله ناشنوایی، کاهش شنوایی)، مشکلات کلیوی، مواد معدنی خون پایین (از جمله پتاسیم، منیزیم، کلسیم)، میاستنی گراویس، بیماری پارکینسون و… با پزشک در رابطه با خطرات این دارو مشورت کنید. برخی از موارد احتیاط و هشدار داروی آمیکاسین شامل موارد زیر می‌باشد؛

1. برای درمان طولانی مدت در نظر گرفته نشده است. در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی (نه تحت دیالیز)، هیپوکلسمی، میاستنی گراویس و شرایطی که انتقال عصبی عضلانی را کاهش می‌دهند، احتیاط کنید.
2. واکنش‌های حساسیت مفرط جدی و بالقوه تهدیدکننده حیات، از جمله آنافیلاکسی، گزارش شده است. قبل از شروع درمان، واکنش‌های حساسیت قبلی به آمینوگلیکوزیدها را ارزیابی کنید. در صورت بروز آنافیلاکسی یا واکنش حساسیت مفرط، درمان را قطع کرده و اقدامات حمایتی مناسب را انجام دهید.
3. پنومونیت با حساسیت بیش از حد گزارش شده است. در صورت بروز پنومونیت با حساسیت بیش از حد، درمان را قطع کرده و بیماران را مطابق با شرایط پزشکی مدیریت کنید.
4. فراوانی بیشتر هموپتیزی و برونکواسپاسم، با درمان گزارش شده است. در صورت بروز این موارد، بیماران را مطابق با شرایط پزشکی مدیریت کنید.
5. آمینوگلیکوزیدها می‌توانند باعث سمیت کلیوی شوند. هنگام تجویز دارو ممکن است به نظارت دقیق بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیوی شناخته شده یا مشکوک نیاز باشد.
6. فرکانس بالاتر سمیت گوش با درمان گزارش شده است. بیماران مبتلا به اختلال عملکرد شنوایی یا دهلیزی شناخته شده یا مشکوک را به دقت تحت نظر بگیرید. اگر بیماران دچار وزوز گوش شوند، این ممکن است یکی از علائم اولیه سمیت گوش باشد.
7. آمینوگلیکوزیدها ممکن است ضعف عضلانی را تشدید کنند زیرا اثر بالقوه شبه کورار بر عملکرد عصبی عضلانی دارد. اگر انسداد عصبی عضلانی رخ دهد، ممکن است با تجویز نمک‌های کلسیم معکوس شود، اما ممکن است کمک مکانیکی لازم باشد.
8. آمینوگلیکوزیدها می‌توانند باعث ناشنوایی مادرزادی کامل، برگشت ناپذیر و دو طرفه در بیماران کودکانی شوند که در داخل رحم قرار گرفته‌اند.

موارد منع مصرف آمپول آمیکاسین

1. حساسیت مفرط مستند

موارد هشدار استفاده از داروی آمیکاسین

1. سمیت عصبی، که به صورت سمیت گوش دو طرفه شنوایی و دهلیزی آشکار می‌شود، می‌تواند در بیمارانی که آسیب کلیوی از قبل وجود داشته و در بیمارانی با عملکرد طبیعی کلیوی که با دوزهای بالاتر یا دوره‌های طولانی‌تر از موارد توصیه شده درمان می‌شوند، رخ دهد. ناشنوایی با فرکانس بالا معمولاً ابتدا رخ می‌دهد و فقط با آزمایش شنوایی سنجی قابل تشخیص است.
2. در برخی موارد، ممکن است سرگیجه رخ دهد که حاصل آسیب دهلیزی باشد. خطر در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیه و در افرادی که دوزهای بالا یا درمان طولانی مدت دریافت می‌کنند بیشتر است. به ندرت، سمیت کلیوی ممکن است تا چند روز اول پس از قطع درمان آشکار نشود.
3. در نوزادان نارس و نوزادان به دلیل نارسایی کلیه و در نتیجه طولانی شدن نیمه عمر سرمی دارو با احتیاط مصرف شود.
4. انسداد عصبی عضلانی و فلج تنفسی به دنبال تزریق، القای موضعی (مانند شستشوی ارتوپدی و شکمی یا در درمان موضعی آمپیم) و استفاده خوراکی از آمینوگلیکوزیدها، به ویژه هنگامی که بلافاصله پس از بیهوشی یا شل‌کننده‌های عضلانی تجویز می‌شود، گزارش شده است.
5. اگر انسداد رخ دهد، نمک‌های کلسیم ممکن است این پدیده‌ها را معکوس کنند، اما کمک‌های تنفسی مکانیکی ممکن است ضروری باشد.
6. از مصرف همزمان یا متوالی داروهای نوروتوکسیک یا نفروتوکسیک از جمله سایر آمینوگلیکوزیدها (مانند آمیکاسین، استرپتومایسین، نئومایسین، کانامایسین، جنتامایسین، پارومومایسین) خودداری کنید.
7. فهرست تجمعی داروهایی که باید از تمام درج‌های بسته آمینوگلیکوزید اجتناب شود شامل آمفوتریسین B، باسیتراسین، سفالوریدین، سیس پلاتین، کولیستین، پلی‌میکسین B، وانکومایسین و ویوومایسین است.
8. از دیورتیک‌های قوی (مانند اتاکرینیک اسید، فوروزماید) اجتناب کنید زیرا خطر سمیت گوش را افزایش می‌دهند. هنگامی که دیورتیک‌ها به صورت داخل وریدی تجویز می‌شوند، ممکن است سمیت آمینوگلیکوزید را با تغییر غلظت آنتی‌بیوتیک در سرم و بافت افزایش دهند.

عوارض آمپول آمیکاسین (Amikacin)

حالت تهوع، استفراغ، ناراحتی معده یا از دست دادن اشتها، درد، سوزش و قرمزی در محل تزریق، ضعف، کهیر، لرزش و… برخی از عوارض آمپول آمیکاسین (Amikacin) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. استفاده از این دارو برای دوره‌های طولانی یا مکرر ممکن است منجر به برفک دهان یا عفونت قارچی جدید شود. در صورت مشاهده لکه‌های سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژن یا سایر علائم جدید با پزشک خود تماس بگیرید. واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. برخی از عوارض جانبی داروی آمیکاسین شامل موارد زیر می‌باشد؛

1. سمیت عصبی
2. سمیت کلیوی (اگر کمتر از 10 میلی گرم در لیتر باشد)
3. سمیت گوش
4. فشار خون بالا
5. سردرد
6. تب دارویی
7. کهیر
8. حالت تهوع و استفراغ
9. لرزش
10. آرترالژی
11. ضعف
12. واکنش آلرژیک

تداخل دارویی آمپول آمیکاسین

1. تداخلات رده X (پرهیز): آتالورن، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا، فوسکارنت، مانیتول (سیستمیک)، مکامیلامین، متوکسی فلوران
2. کاهش اثرات داروها توسط آمیکاسین (سیستمیک): ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، واکسن وبا، دیستیگمین، لاکتوباسیلوس و استریول، سدیم پیکوسولفات، واکسن حصبه
3. افزایش اثرات داروها توسط آمیکاسین (سیستمیک): مشتقات بیس‌فسفونات، فرآورده‌های حاوی سم بوتولینوم، کربوپلاتین، کولیستیمتات، سیکلوسپورین (سیستمیک)، مکامیلامین، متوکسی فلوران، داروهای بلاک کننده عصبی – عضلانی، فرآورده‌های تنوفوویر
4. افزایش اثرات آمپول آمیکاسین (سیستمیک) توسط داروها: آمفوتریسین بی، آربکاسین، آتالورن، کاپرئومایسین، سفالوسپورین ها، سیس پلاتین، فوسکارنت، دیورتیک های لوپ، مانیتول (سیستمیک)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اوکساتومید، فرآورده‌های تنوفوویر، ونکومایسین

مصرف آمپول آمیکاسین (Amikacin) در دوران بارداری و شیردهی

مصرف آمیکاسین در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. این دارو می‌تواند از جفت عبور کرده و به جنین برسد و باعث مشکلات شنوایی و تعادلی در نوزادان شود. اگر باردار هستید و مصرف آمپول آمیکاسین برای شما ضروری است، باید با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای مصرف این دارو صحبت کنید. در صورت مصرف آمپول آمیکاسین در دوران شیردهی، باید نوزاد خود را از نظر علائمی مانند کم شنوایی و مشکلات تعادلی تحت نظر داشته باشید.

شرایط نگهداری داروی Amikacin

برای جزئیات و دستورالعمل‌های نگهداری داروی آمیکاسین (Amikacin) با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس خودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر داروی آمیکاسین

در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی آمپول آمیکاسین پرداختیم. درمان عفونت‌های باکتریایی با آمپول آمیکاسین نقش مهمی در مقابله با باکتری‌های مختلف با طیف وسیع دارد. این آنتی‌بیوتیک به دلیل مکانیسم عمل منحصر به فرد خود، توانایی نفوذ به بافت‌ها و سوختگی‌ها و اثربخشی در مقابل باکتری‌های مقاوم، به‌عنوان یک گزینه مؤثر برای درمان عفونت‌های جدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از آمپول آمیکاسین می‌تواند به عنوان یک راهکار موثر در مواجهه با عفونت‌های باکتریایی باشد، به خصوص در مواردی که باکتری‌ها به دلیل مقاومت به داروهای دیگر، ترکیبات آنتی‌بیوتیکی متداول را به چالش می‌کشند.

منبع سایت: Medscape