حافظه، یکی از مهم‌ترین اجزای عقلانیت انسان است که نقش اساسی در فعالیت‌های روزمره، یادگیری، تصمیم گیری و حل مسائل دارد. با پیشرفت علم و فناوری، تحقیقات بسیاری در زمینه بهبود حافظه انجام شده است. یکی از موضوعات مهم در این زمینه، استفاده از داروها برای افزایش عملکرد حافظه و جلوگیری از آلزایمر است. یکی از داروهای مطرح در این زمینه “سیتی کولین” است که به عنوان یک ترکیب شیمیایی با اثرات مثبت بر حافظه معرفی شده است. سیتی کولین (Citicoline) یکی از نوع‌های اصلی ناقل عصبی در سیستم عصبی مرکزی است و در انتقال اطلاعات بین سلولهای عصبی نقش دارد. این مولکول به عنوان پیش ساز برای سنتز آسه است که نقش مهمی در فرآیند یادگیری و حافظه دارد. به عنوان یک داروی بهینه ساز حافظه، سیتی کولین به تقویت فرآیندهای حافظه کمک کرده و اثربخشی عملکرد شناختی را افزایش می‌دهد.
اشکال دارویی سیتی کولین
- قرص
- آمپول
موارد مصرف قرص سیتی کولین
سیتیکولین یک ماده شیمیایی مغز است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد. این دارو در دسته مکمل‌های غذایی در ایالات متحده عرضه میشود، اما در ژاپن به عنوان یک داروی تجویزی همراه با نسخه ارائه میگردد. به نظر می‌رسد سیتیکولین یک ماده شیمیایی مغز به نام فسفاتیدیل کولین را افزایش می‌دهد. سیتیکولین همچنین ممکن است مقدار سایر مواد شیمیایی که پیام‌ها را در مغز ارسال می‌کنند افزایش دهد. این دارو در ابتدا به عنوان دارویی برای کمک به بهبود حافظه و عملکرد مغز پس از سکته استفاده می‌شد. از سیتیکولین برای کاهش حافظه و تفکر مرتبط با افزایش سن، گلوکوم، سکته مغزی، بیماری آلزایمر، اختلال دوقطبی، افسردگی و بسیاری از شرایط دیگر استفاده میشود که هیچ تحقیق علمی خوبی برای حمایت از بیشتر این موارد وجود ندارد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Citicoline
سیتی کولین (Citicoline) که به نام سدیکولین نیز شناخته میشود، یک ترکیب نوکلئوتیدی است که در بدن به عنوان پیش‌ماده کولین و فسفاتیدیل کولین عمل میکند. کولین یک ماده مغذی ضروری برای ساخت غشاهای سلولی و فسفاتیدیل کولین یک فسفولیپید است که در ساخت غشاهای سلولی و انتقال دهنده عصبی نقش دارد.
مقدار مصرف Citicoline
قبل از مصرف داروی ستیکولین (Citicoline)، اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته بندی دارو را مطالعه کنید. قرص را مطابق با دستور پزشک روزانه به صورت خوراکی مصرف کرده و بدون هماهنگی با وی دوز مصرفی خود را کاهش، افزایش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روی بهبودی شما نداشته و تنها سبب عوارض جانبی در بیمار خواهد شد. توجه داشته باشید که قرص را خرد نکرده و به صورت کامل همراه با آب میل کنید. در صورت بروز ناراحتی معده، می‌توانید دارو را همراه با غذا میل کنید. سیتیکولین اغلب توسط بزرگسالان در دوزهای 500-1000 میلی گرم خوراکی دو بار در روز تا 12 ماه استفاده میشود. با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید تا بدانید چه دوزی ممکن است برای یک بیماری خاص بهترین باشد.
بررسی موارد مصرف داروی سیتیکولین
- کاهش حافظه و مهارت‌های تفکر که به طور معمول با افزایش سن رخ می‌دهد. به نظر می‌رسد مصرف سیتیکولین خوراکی یا IV (تزریق وریدی) به مشکل کاهش حافظه در افراد بالای 50 سال کمک میکند. داروهای تزریقی فقط میتواند توسط یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی ارائه شود.
- گروهی از اختلالات چشمی که میتواند منجر به کاهش بینایی (آب سیاه) شود. مصرف سیتیکولین از راه خوراکی، به صورت تزریق یا قطره چشمی ممکن است بینایی را در برخی از افراد مبتلا به گلوکوم بهبود بخشد. تزریق سیتیکولین را فقط یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی میتواند انجام دهد.
- سکته؛ به نظر نمی‌رسد مصرف سیتیکولین خوراکی یا IV به بهبودی در اکثر افرادی که در 24 ساعت گذشته سکته کرده‌اند، کمک کند.
- علاقه به استفاده از سیتیکولین برای تعدادی از اهداف دیگر وجود دارد، اما اطلاعات قابل اعتماد کافی برای گفتن اینکه آیا ممکن است مفید باشد وجود ندارد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی سیتی کولین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات تنفسی (مانند آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه)، غش، تشنج، افسردگی و…. با پزشک در رابطه با خطرات دارو مشورت کنید. مصرف این دارو در برخی بیماران سبب خواب‌آلودگی، بی‌خوابی یا گیجی شده است. در این مواقع از مصرف الکل یا ماری‌جوانا (حشیش) خودداری کرده و تا حدامکان از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالایی (مانند رانندگی یا کار با تجهیزات) دارند، پرهیز کنید. برخی از موارد احتیاط و هشدار استفاده از داروی سیتی کولین شامل موارد زیر می‌باشد؛
- سیتیکولین در صورت استفاده تا 12 هفته احتمالاً بی‌خطر است و عوارض جانبی ممکن است شامل درد معده، کمردرد، تاری دید، یبوست و سردرد باشد.
- اطلاعات قابل اعتماد کافی برای اطلاع از ایمن بودن سیتیکولین در دوران بارداری یا شیردهی وجود ندارد. بنابراین توصیه میشود جانب احتیاط را رعایت کرده و از استفاده خودداری کنید.
- سیتیکولین (Citicoline) در کودکان بالای 13 سال در صورت مصرف خوراکی تا 1 سال احتمالاً بی‌خطر است. برای مصرف با کودکان با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- اگر شما یا هر کسی دیگری حساسیت به سیتیکولین یا داروهای مرتبط با آن داشته باشد، باید به پزشک خود اطلاع دهد. مطمئن شوید که پزشکتان از تمامی داروهای دیگری که شما مصرف می‌کنید یا هرگونه تداخل ممکن با داروهای سیتیکولین اطلاع دارد.
- افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، کبدی یا کلیوی باید از قبل با پزشک خود مشورت کنند، زیرا ممکن است نیاز به تنظیمات خاص در مصرف داروها داشته باشند.
- در صورت بارداری یا شیردهی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، زیرا تأثیرات داروهای سیتی کولین بر این دوره‌ها متفاوت می‌باشد.
- اشکال خوراکی داروی سیتی کولین را می‌توانید با غذا یا آب زیاد میل کنید. دوره درمان با این دارو کوتاه مدت (بسته به تجویز پزشک) می‌باشد.
- اين دارو اثر كاهنده فشار خون ندارد. بنابراين در صورت آسيب‌های عروق مغزی ناشی از فشار خون، اين دارو جايگزين داروهای ضد فشار خون نمی‌گردد.
موارد منع مصرف داروی سیتی کولین
- بارداری و شیردهی (بانسخه)
- بیماری ترومبوآمبولیک
- حساسیت به این دارو یا ترکیبات موجود در آن
- بیماران فاقد هوشیاری
- بیمارانی که جراحی مغزی داشته‌اند.
عوارض قرص سیتی کولین (Citicoline)
یبوست، اسهال، درد معده یا مشکلات گوارشی، تاری دید، تهوع و استفراغ، سردرد یا بی‌خوابی، کاهش یا افزایش فشارخون برخی از عوارض داروی سیتی کولین (Citicoline) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عارضه جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، درد قفسه سینه و… به پزشک مراجعه کنید. برخی از عوارض شایع داروی سیتی کولین شامل موارد زیر می‌باشد؛
- سردرد و بی‌خوابی
- کمر درد
- درد قفسه سینه
- افزایش فشارخون
- درد شکم یا معده
- کاهش فشارخون
- تاری دید
- اسهال
- یبوست
- تهوع
تداخل دارویی سیتیکولین
تداخل قابل توجهی گزارش نشده است.
مصرف قرص سیتی کولین (Citicoline) در دوران بارداری و شیردهی
مصرف سیتی کولین در دوران بارداری و شیردهی به طور کلی توصیه نمی‌شود. مطالعات کافی برای اثبات بی‌خطر بودن مصرف سیتی کولین در دوران بارداری وجود ندارد. با این حال، مصرف این دارو ممکن است با خطر نقص مادرزادی همراه باشد. در صورت نیاز به مصرف این دارو در دوران بارداری یا شیردهی، باید با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای مصرف این دارو مشورت کنید.
شرایط نگهداری داروی Citicoline
داروی سیتی کولین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی سیتیکولین
در این مقاله با عنوان داروی Citicoline، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز خواندیم که بررسی جزئیات و اثرات داروی سیتی کولین بر بهبود حافظه نشان دادهاند این ترکیب شیمیایی میتواند نقش مؤثری در بهبود عملکرد حافظه و فرآیندهای شناختی ایفا کند. از طریق افزایش سطح سیتی کولین در سیستم عصبی مرکزی، این دارو به تقویت ارتباطات بین سلولهای عصبی و افزایش فعالیت‌های نوروشیمیایی کمک میکند. نتایج تحقیقات بالینی نشان دادهاند که مصرف سیتی کولین میتواند منجر به بهبود حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت، افزایش توانایی یادگیری و ارتقاء تمرکز و توجه شود. همچنین، تأثیرات مثبت این دارو در مواجهه با مشکلات حافظه مرتبط با برخی اختلالات شناختی نظیر آلزایمر نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
منبع سایت: Webmd
