سالیانه بین 6 تا 7 درصد از کودکان در ایران با ناهنجاری‌های مادرزادی متولد می‌شوند. ناهنجاری‌های مادرزادی اختلالاتی هستند که در ارگان‌های مختلف جنین ممکن است ایجاد شوند و در نتیجه نوزاد با این اختلالات و نقص‌ها متولد شود. شكاف كام و لب، انسداد مجاری صفراوی، پای چنبری، آنسفالوسل و کیست کلدوک از جمله شایع‌ترین نقص‌های مادرزادی در کودکان هستند. اگر قصد باردار شدن دارید، قطعا یکی از دغدغه‌های اصلی شما توجه به سلامت جنین است؛ پس تا انتهای این مطلب ما را یاری کنید تا راهکارهای مفیدی را در رابطه با جلوگیری از نقص جنین در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
جلوگیری از نقص جنین
بی‌گمان نمی‌توان از همه نقص‌های مادرزادی پیشگیری کرد اما تا به آنجا که علم به ما می‌گوید، برای جلوگیری از نقص جنین و افزایش شانس داشتن یک کودک سالم، راهکارهایی وجود دارد که به آنها می‌پردازیم:
مراجعه به پزشک پیش از اقدام به بارداری
بررسی وضعیت سلامتی مادر پیش از بارداری و در طی بارداری در تولد کودکی سالم قطعا موثر است. بنابراین اگر قصد حامله شدن دارید، از چند ماه قبل به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید و اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید و یا داروی خاصی را مصرف می‌کنید، وی را در جریان قرار دهید. در طی دوران حاملگی نیز هیچ نوع دارویی را بدون مشورت پزشک مورد مصرف قرار ندهید. فراموش نکنید که حتی اگر دارویی گیاهی است، ممکن است در دوران بارداری منع مصرف داشته باشد؛ پس پزشک را مرجع اطلاعات خود قرار دهید و تنها از دستورات وی پیروی کنید و به پیشنهاد دوستان و اقوام به سراغ هیچ دارویی نروید.
مصرف روزانه فولیک اسید
توجه به سلامتی مادر، به طور قطع در سلامت جنین نیز تاثیر مستقیم خواهد داشت. با مصرف روزانه 400 میکروگرم فولیک اسید می‌توان از بسیاری از نقایص مادرزادی و آسیب به ستون فقرات جنین پیشگیری کرد. اختلال در بسته شدن لوله عصبی در هفته سوم یا چهارم زندگی جنین روی می‌دهد اما خوشبختانه با مصرف اسید فولیک به مقدار کافی می‌توان مانع از این عارضه شد. بنابراین معمولا توصیه می‌شود که مصرف قرص فولیک اسید از 3 ماه پیش از بارداری یا حداقل یک ماه قبل از بارداری حتما آغاز شود. آنانسفالی و اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) مشکلات مادرزادی هستند که با فولیک اسید می‌توان به جنگ آنها رفت.
البته فولیک اسید تنها ویتامین مورد توجه در دوران بارداری نیست. با نظر پزشک می‌توان از مکمل های بارداری نیز استفاده کرد تا به تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز در دوران حاملگی بیشتر کمک شود.
انجام واکسیناسیون
واکسیناسیون به موقع می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌های عفونی قابل انتقال به جنین جلوگیری نماید. عفونت در دوران بارداری می‌تواند اثرات نامطلوبی روی جنین در حال رشد بگذارد. برخی از واکسن‌ها نباید در طی دوران بارداری به مادر تزریق شوند اما بعضی از واکسن‌ها کاملا ایمن هستند و تزریق آنها زیر نظر پزشک منعی ندارد. واکسن هپاتیت B، آنفولانزا، کزاز و دیفتری واکسن‌هایی هستند که برای مادر باردار می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
واکسن هپاتیت B سه مرحله‌ای بوده و قبل و بعد از زایمان باید استفاده شود. در سه ماهه دوم یا سوم بارداری نیز می‌توان واکسن آنفلوانزا را دریافت کرد. واکسن کزاز دیفتری هر 10 سال یکبار باید تزریق شود و در دوران بارداری نیز می‌توان آن را تزریق کرد؛ (البته اگر از آخرین تزریق آن برای مادر 10 سال گذشته باشد.)
تناسب اندام و وزن مناسب
به منظور جلوگیری از نقص جنین باید پیش از اقدام برای بارداری مشکل اضافه وزن و چاقی را حل کرد. چاقی خطر ابتلا به چندین نقص مادرزادی جدی را در جنین افزایش می‌دهد. کمبود وزن و اضافه وزن هر دو باید قبل از حاملگی زیر نظر پزشک درمان شود و بارداری در حالتی صورت گیرد که مادر به وزن مناسب رسیده باشد. پیش از بارداری اگر لازم است اصلاحاتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید، حتما اقدام نمایید و سعی کنید با داشتن رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، وزن خود را در ایده‌آل‌ترین حالت ممکن حفظ نمایید.
اجتناب از الکل مواد مخدر و سیگار
مصرف الکل، سیگار و هر گونه ماده مخدر برای همه افراد مضر است اما در دوران بارداری باید توجه بیشتری به این موضوع داشت:
الکل: هیچ مقداری از مشروبات الکلی در دوران بارداری برای مادر ایمن نیست. الکل در تمام دوران بارداری می‌تواند برای جنین در حال رشد مشکل‌ساز بوده و سلامتی وی را به خطر بیندازد.
سیگار: استعمال سیگار نه تنها موجب سرطان ریه و بیماری‌های قلبی می‌شود بلکه در دوران بارداری به جنین نیز آسیب رسانده و یکی از عوامل ایجاد نقایص مادرزادی است. ترک سیگار نه تنها زندگی سالم‌تری را برای خود شما به ارمغان می‌آورد بلکه به سلامتی نوزاد شما نیز کمک خواهد کرد.
مواد مخدر: استفاده از هر نوع ماده مخدر می‌تواند سلامتی جنین را به خطر بیندازد. اگر به مواد مخدر یا هر نوع داروی خاص وابستگی دارید با مراجعه به پزشک یا کلینیک‌های ترک اعتیاد، پیش از اقدام برای بارداری این مشکل را حل کنید.
مصرف بسیاری از داروها همچون داروهای ضد تشنج، داروهای مهار کننده آنزیم ACE، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و … در دوران بارداری ممنوع است. در صورت استفاده از هر نوع دارو یا مکمل غذایی در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.
کلام پایانی
در دوران بارداری حفظ سلامت مادر و جنین هر دو از اهمیت خاصی برخوردار است. همه مادران دوست دارند به هنگام تولد فرزند خود، نوزادی سالم را در آغوش بگیرند. سالانه در جهان بسیاری از کودکان با نقص‌های مادرزادی متولد می‌شوند و این موضوع بسیار دردناک است. با استفاده از راهکارهای عنوان شده در این مقاله می‌توان به جلوگیری از نقص جنین کمک کرد و لحظه تولد کودک را به عنوان رویایی‌ترین و شیرین‌ترین لحظه زندگی ثبت نمود.
2 دیدگاه
قرص فولیک اسید خارجی بهتره از ایرانی؟
فولیک اسید خارجی و ایرانی تفاوتی باهم ندارند.